Testosterone được xem là hormon nam giới, còn estrogen là hormon nữ giới. Nhưng trên thực tế, cơ thể phụ nữ cũng sản sinh một lượng nhỏ testosterone từ buồng trứng và tuyến thượng thận. Vậy khi phụ nữ bị dư thừa testosterone thì có tác hại gì không? Hãy cùng tìm hiểu qua bài phỏng vấn các bác sĩ, chuyên gia đến từ trường Cao đẳng Y Dược Việt Nam sau đây.
Biểu hiện dư thừa Testosterone ở nữ giới và nguy cơ tiềm ẩn
Hỏi: Thưa bác sĩ, hormon testosterone có tác dụng gì đối với cơ thể ạ?
Trả lời:
Testosterone được xem là hormon nam giới, còn estrogen là hormon nữ giới. Nhưng trên thực tế, cơ thể phụ nữ cũng sản sinh một lượng nhỏ testosterone từ buồng trứng và tuyến thượng thận cũng như trong cơ thể nam giới cũng có một lượng nhỏ estrogen. Vì vậy cho nên câu nói “trong âm có dương, trong dương có âm” là rất phù hợp. Tuy nhiên, khi phụ nữ có mức testosterone cao được xem là không bình thường và kéo theo đó là những hệ lụy.
Mức testosterone bình thường ở nam giới là 280 – 1.100 nanograms/deciliter (ng/dL). Phụ nữ tiết ra lượng thấp hơn nhiều, với mức bình thường là từ 15 – 70ng/dL. Mức testosterone sinh ra trong cơ thể thay đổi tùy theo thời điểm trong ngày, thông thường cao nhất vào buổi sáng. Khi mức testosterone ở phụ nữ thường xuyên cao hơn 100ng/dL thì là mức cao.
Cùng với hormon sinh dục nữ estrogen, testosterone đóng một vai trò quan trọng trong sự phát triển và duy trì mô và xương cũng như sức khỏe của phụ nữ. Nhờ testosterone mà phụ nữ cảm thấy có sức mạnh và giảm lượng chất béo trong cơ thể. Phụ nữ bị thấp hormon này sẽ gặp rất khó khăn khi luyện tập thể dục thể thao. Những phụ nữ có testosterone cao có thể chạy lâu và dẻo dai hơn. Testosterone rất cần thiết cho sự sống của cả đàn ông lẫn phụ nữ. Thiếu hụt hormon này có thể gây ra các vấn đề về trí nhớ, mất định hướng không gian, giảm ham muốn tình dục. Những phụ nữ có mức testosterone thấp là người ít có nhu cầu tình dục, luôn thấy mệt mỏi và kém hạnh phúc. Theo tuổi tác, phụ nữ có testosterone tăng lên, còn đàn ông thì giảm xuống. Tuy nhiên, càng về già thì mức tesotsterone của tất cả mọi người đều giảm. Các nhà nghiên cứu còn phát hiện ra những vận động viên nữ có hormon này tăng trước cuộc thi nhiều hơn ở nam giới.
Nhiều nguy cơ tiềm ẩn khi bị dư thừa Testosterone
Hỏi: Thưa bác sĩ, phụ nữ có mức testosterone cao sẽ có những biểu hiện gì ạ?
Trả lời:
Các chuyên gia đầu ngành Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn chia sẻ: các triệu chứng của testosterone cao ở phụ nữ có thể bao gồm thay đổi tâm trạng, giọng nói trầm, tóc thưa hoặc tóc rụng và mụn trứng cá. Sự mất cân bằng testosterone ở phụ nữ có thể ảnh hưởng đến ngoại hình và sức khỏe tổng thể của họ như: lông mặt và lông cơ thể nhiều, tăng khối lượng cơ, kinh nguyệt thất thường, âm vật lớn hơn bình thường, mất ham muốn, giảm kích thước vú. Mức độ testosterone quá cao ở phụ nữ có thể gây béo phì và vô sinh. Khi phụ nữ có testosterone cao, họ có thể trở nên nam tính hơn, đồng nghĩa với nguy cơ ung thư vú, tiểu đường, bệnh tim mạch cũng tăng nếu đó là người bị thừa cân. Testosterone không chỉ làm giảm khối lượng chất béo mà còn làm tăng đề kháng insulin mà có thể dẫn đến tăng cân.
Hỏi: Thưa bác sĩ, phụ nữ có mức testosterone cao có những nguy cơ gì ạ?
Trả lời:
Hàm lượng hormon testosterone cao ở phụ nữ thường là do mắc hội chứng tăng sản thượng thận bẩm sinh (CAH), các tuyến thượng thận cũng sản sinh ra hormon giới tính nam DHEA và testosterone. Những người bị CAH thiếu một trong các loại enzym cần thiết để điều chỉnh sản xuất các hormon, vì vậy sẽ tiết ra quá ít cortisol và quá nhiều testosterone. Triệu chứng tăng sản tuyến thượng thận bẩm sinh ở phụ nữ bao gồm: giọng trầm, xuất hiện sớm lông mu, âm vật lớn, tóc thừa cơ thể, lông mặt, không có kinh nguyệt hoặc kinh nguyệt bất thường, mụn trứng cá nhiều, chiều cao thấp khi trưởng thành nhưng tăng trưởng nhanh ở giai đoạn trẻ em. Mặc dù không có thuốc chữa cho tăng sản tuyến thượng thận bẩm sinh, hầu hết những người có tình trạng này đều có thể được điều trị để giảm các triệu chứng và cải thiện chất lượng sống. Một nguyên nhân khác nữa được cho là liên quan đến di truyền. Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) – một rối loạn nội tiết thông thường ảnh hưởng đến phụ nữ ở độ tuổi sinh đẻ cũng liên quan đến tình trạng testosterone cao. Hội chứng buồng trứng đa nang là hậu quả của testosterone quá cao, bệnh có thể phát triển ở bất kì tuổi nào sau khi dậy thì. PCOS phát triển vì testosterone ngăn cản trứng rụng khỏi nang. Vì nang không mở nên trứng và dịch tích tụ trong buồng trứng, tạo nên tình trạng giống như có vô số nang trứng. Tiểu đường týp 2 thường có nguyên nhân do béo phì và dẫn đến sản xuất quá nhiều insulin, mà insulin lại khiến buồng trứng sản xuất nhiều testosterone hơn. Vì vậy, béo phì, tiểu đường týp 2, testosterone cao và hội chứng PCOS thường xảy ra chung với nhau sau một thời gian phát triển.
Để chẩn đoán testosterone cao ở phụ nữ có thể thông qua thăm khám và xét nghiệm máu. Thông thường, máu được lấy vào buổi sáng khi mức testosterone cao nhất. Siêu âm cũng có thể cho biết người phụ nữ có bị hội chứng buồng trứng đa nang hay không.
Việc điều trị testosterone cao ở phụ nữ sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân của nó. Thay đổi chế độ sinh hoạt và dùng thuốc thường được áp dụng, nhưng còn tùy thuộc vào tình trạng cụ thể của từng người bệnh. Vì vậy, khi có những dấu hiệu của testosterone cao thì chị em cần đi khám để được tư vấn điều trị phù hợp.