Thuốc ARV thường được dùng cho người mắc HIV. Đây được xem là một trong những biện pháp tích cực giúp người có HIV cải thiện sức khoẻ và kéo dài thời gian sống của mình.
- Triệu chứng hạ huyết áp và những chú ý quan trọng
- Bí quyết chăm sóc da trong ngày hè nắng nóng
- Bảo vệ sức khỏe ngày nắng nóng
Dùng thuốc kháng virus ARV cần lưu ý điều gì?
Tuy nhiên khi điều trị bằng ARV cần lưu ý điều gì để đảm bảo hiệu quả và tránh kháng thuốc?
Thuốc ARV là gì?
ARV là viết tắt của Antiretrovaral là một loại thuốc được chế ra nhằm làm giảm sự sinh sôi nảy nở của virus HIV trong cơ thể. Nếu điều trị ARV hiệu quả thì có thể làm chậm sự tiến triển hoàn toàn của AIDS trong nhiều năm, làm giảm nguy cơ lây truyền và làm tăng chất lượng sống của người nhiễm HIV/AIDS.
Mục đích của việc điều trị bằng thuốc kháng HIV (ARV) là:
- ức chế sự nhân lên của virut và kìm hãm lượng virut trong máu ở mức thấp nhất;
- Phục hồi chức năng miễn dịch, giảm nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng cơ hội;
- Cải thiện chất lượng sống và giảm đáng kể tỷ lệ tử vong ở người nhiễm HIV…
Điều trị bằng thuốc ARV khi nào?
Bác sĩ tư vấn: Một bệnh nhân được chỉ định điều trị bằng thuốc ARV phải có đủ tiêu chuẩn chẩn đoán lâm sàng và cận lâm sàng (các xét nghiệm cơ bản, xét nghiệm khẳng định dương tính với HIV…), các bác sĩ phải dựa vào giai đoạn lâm sàng của bệnh nhân và số lượng tế bào T-CD4 (tế bào hỗ trợ, điều hành hệ thống miễn dịch).
Điều trị bằng thuốc ARV khi:
– Người nhiễm HIV giai đoạn lâm sàng 4 (với các triệu chứng như: sút cân trên 10% trọng lượng cơ thể kèm theo sốt kéo dài trên 1 tháng hoặc tiêu chảy kéo dài trên 1 tháng không rõ nguyên nhân; viêm phổi, nhiễm Herpes mạn tính ở môi, miệng, cơ quan sinh dục…; nhiễm Candida thực quản…) thì không phụ thuộc số lượng tế bào CD4.
Điều trị bằng thuốc ARV khi nào?
– Người nhiễm HIV giai đoạn 3 (sút cân nặng không rõ nguyên nhân trên 10% trọng lượng cơ thể, tiêu chảy không rõ nguyên nhân kéo dài trên 1 tháng; sốt không rõ nguyên nhân từng đợt hoặc liên tục kéo dài trên 1 tháng; nhiễm nấm Candida miệng tái diễn… ) với CD4<350TB/mm3.
– Người nhiễm HIV giai đoạn lâm sàng 1, 2 với CD4<250 TB/mm3
– Nếu không làm được xét nghiệm CD4, chỉ định điều trị ARV khi người nhiễm HIV ở giai đoạn lâm sàng 3,4.
Những lưu ý khi dùng thuốc
Hiện nay bệnh nhân nhiễm HIV chủ yếu được điều trị ngoại trú, do vậy các hướng dẫn về tuân thủ điều trị (phải dùng thuốc đúng liều, đúng giờ, đều đặn hàng ngày), biện pháp phòng lây nhiễm virus cho người khác đối với bệnh nhân là vô cùng quan trọng. Virus HIV có tỷ lệ nhân lên và tạo đột biến rất cao, nếu không tuân thủ điều trị, nồng độ thuốc trong máu thấp, các đột biến của virus HIV sẽ xuất hiện sự kháng thuốc dẫn đến việc điều trị thất bại.
Với những người được điều trị ARV khi tình trạng miễn dịch chưa phục hồi cần tiếp tục điều trị dự phòng các bệnh nhiễm trùng cơ hội.
Trường hợp người bệnh khi phát hiện ra mình quên uống thuốc theo lịch thì phải uống ngay liều thuốc vừa quên. Tiếp theo tính thời gian uống liều kế tiếp theo lịch như thường lệ. Nếu thời gian đến liều uống kế tiếp còn dưới 4 tiếng, không được uống liều kế tiếp theo lịch cũ mà phải đợi trên 4 tiếng mới được uống. Nếu quên hơn 2 liều trong một tuần, người bệnh phải báo cho bác sĩ điều trị để được hướng dẫn.
Tác dụng phụ
Khi dùng các thuốc điều trị kháng HIV (ARV) người bệnh có thể gặp các tác dụng phụ do thuốc gây ra. Một số tác dụng không mong muốn thường gặp là:
Tác dụng phụ của thuốc điều trị HIV
- Buồn nôn
- Tiêu chảy
- Đau đầu
- Đau bụng, khó chịu ở bụng
- Nổi ban đỏ, ngứa: Cũng giống như các thuốc điều trị khác, thuốc ARV cũng có thể gây dị ứng. Nhẹ thì có biểu hiện ban đỏ rải rác, ngứa… Khắc phục bằng cách: uống thêm thuốc kháng histamin. Tuy nhiên nếu dị ứng nặng có thể đe dọa tính mạng cần ngừng thuốc ngay và điều trị tích cực tại các trung tâm y tế có đủ điều kiện.
- Thiếu máu: Một số thuốc ARV có tác dụng ức chế tủy xương làm cho tủy xương giảm khả năng sinh ra hồng cầu gây thiếu máu với các biểu hiện như hoa mắt, chóng mặt. Thường xuất hiện sau 4-6 tuần hoặc có thể xuất hiện sau vài tháng điều trị bằng thuốc ARV. Có thể bổ sung vitamin B12, viên sắt, folic… để khắc phục tình trạng này.
- Rối loạn giấc ngủ, hay gặp ác mộng khi ngủ
- Bệnh lý thần kinh ngoại vi: Người bệnh thường có biểu hiện rối loạn cảm giác ngoại vi, chủ yếu ở đầu chi, biểu hiện tê bì, rát bỏng hoặc đau. Nếu bị nặng khiến người bệnh đi lại khó khăn, mất cảm giác nhiều nơi.
- Ngoài ra thuốc có thể gây độc với gan, thận, rối loạn phân bố mỡ (với các biểu hiện tăng tích tụ mỡ ở ngực, bụng, lưng, gáy; teo mô mỡ ở cánh tay, cẳng chân, mông, má… ).
Do các thuốc ARV có nhiều tác dụng phụ, vì thế trong quá trình dùng thuốc nếu thấy có biểu hiện bất thường nào, người bệnh cần thông báo ngay cho bác sĩ điều trị biết để có cách xử trí phù hợp.
Nguồn tapchisuckhoe.edu.vn