Sán lá gan lớn thường gây bệnh chủ yếu ở động vật ăn cỏ như bò, trâu, cừu, dê,… và cả con người. Tại Việt Nam bệnh có ở 50 tỉnh thành và xu hướng ngày càng tăng.
- Chẩn đoán và điều trị tứ chứng Fallot
- Các thực phẩm giàu vitamin và muối khoáng
- U nang lông và những điều cần biết
Chuyên gia nói về triệu chứng của bệnh sán lá gan lớn
Dưới đây là một số thông tin mà chuyên gia y tế cung cấp liên quan về triệu chứng cũng như đặc điểm của người mắc bệnh sán lá gan lớn.
Đặc điểm của sán lá gan lớn
Về hình thể: sán lá gan lớn có hình chiếc lá dẹt, bở mỏng, kích thước khoảng dài khoảng 30mm rộng khoảng 10mm. Màu sắc của sán lá gan thường màu trắng, hồng, đỏ, xám.
Sán lá gan hiện được phát hiện trên 50 tỉnh thành trên cả nước và ngày càng có xu hướng tăng mạnh
Về sinh học: sán lá gan là loài lưỡng tính, cư trú trong gan và chết tại đó. Sán non có thể di chuyển lạc chỗ và không trưởng thành. Sán đẻ trứng, trứng xuống ruột và đi ra ngoài môi trường theo phân. Khi trứng rơi xuống nước gặp nhiệt độ thích hợp khoảng 20 độ, mất khoảng 20 ngày ấu trùng lông sẽ ký sinh tại ốc. Sau khi hình thành ấu trùng đuôi sau khoảng 7 tuần, chúng rời khỏi ốc và bám vào thực vật thủy sinh hoặc bơi tự do. Người hoặc động vật ăn phải thực vật thủy sinh chứa ấu trùng này hoặc uống nước lã chứa chúng sẽ mắc bệnh nhiễm sán lá gan lớn.
Sau khi xâm nhập vào vật chủ qua đường miêng, khoảng 1 giờ sau chúng thoát kén xuyên qua thành ruột xuất hiện trong ổ bụng vào gan. Sau 6 ngày chúng phát triển thành sán trưởng thành và có thể ký sinh trong đường mật. Thời gian từ khi nhiễm ấu trùng nang sán đến khi xuất hiện trứng trong phân tùy theo vật chủ mà chúng ký sinh. Ở động vật là khoảng 2 tháng còn ở người khoảng 4 tháng. Tuổi thọ của sán lá gan thường kéo dài tới 10 năm và nếu sán càng nhiều thì thời gian trưởng thành của chúng càng dài. Chúng có thể ký sinh ở những bộ phận khác ngoài gan như tiêu hóa, tim, mạch máu, ổ bụng, cơ, xương, não, phổi thậm chí cả ở dưới da.
Đặc điểm của sán lá gan lớn
Triệu chứng bệnh lý
Tùy vào số lượng sán bị nhiễm và thời gian sán ký sinh trên cơ thể mà mỗi bệnh nhân có các phản ứng khác nhau:
- Khi sán xuyên qua ruột gây xuất huyết và viêm đường tiêu hóa, rối loạn tiêu hóa nhưng có thể có triệu chứng không rõ rệt
- Sán chui vào gan gây phá hủy tổ chức gan như chảy máu, viêm gan, phản ứng miễn dịch. Sán cư trú tại gan, khi chúng chết xuất hiện tổ chức hoại tử, tổn thương gan để lại sẹo. Bệnh nhân có thể cảm thấy đau hạ sườn phải, bụng khó tiêu, sốt, sụt cân đột ngột, đau vùng thượng vị,…
- Sán chui vào mật, cư trú tại mật gây nên tình trạng xơ hóa, chảy máu, giãn rộng, bệnh nhân cũng cảm thấy đau bụng âm ỉ, khó tiêu,…
- Sán di chuyển ra ngoài gan như chui đến khớp gối, dưới da gây áp xe khu vực.
Điều trị và phòng bệnh
Bác sĩ tư vấn: Điều trị sán lá gan lớn có nhiều loại thuốc đặc hiệu như: hexachloroparaxylol, mebendazole, bithionol, emetine, niclorofan,… nhưng hiện nay thuốc hiệu quả nhất đối với sán lá gan lớn là triclabendazole kể cả khi bệnh ở thể cấp tính hoặc mạn tính. Bệnh nhân có thể dùng liều duy nhất triclabendazole 10 mg/kg cân nặng hoặc 2 liều triclabendazole 10 mg/kg cân nặng sẽ cho kết quả khỏi bệnh khả quan.
Điều trị và phòng bệnh
Trước đây, thuốc điều trị triclabendazole với tên biệt dược là Egaten phải nhập khẩu từ nước ngoài và viện trợ qua Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) nên số lượng rất ít, không đủ đáp ứng cho nhu cầu. Hiện nay loại thuốc đặc hiệu triclabendazole đã sản xuất được trong nước có tên biệt dược là Lesaxys với hàm lượng viên thuốc 250mg cũng có hiệu quả cao, tạo điều kiện thuận lợi cho việc điều trị bệnh sán lá gan cho người dân.
Nguồn tapchisuckhoe.edu.vn