Nhiễm trùng đường mật là tình trạng viêm đường mật do vi khuẩn gây nên thưởng xảy trên bệnh nhân có ứ trệ đường mật với nguyên nhân như sỏi, giun…đường mật.
- Những tai biến trong sản khoa thường gặp
- Điều trị rối loạn cảm xúc theo mùa (SAD)
- Mẹo vặt khắc phục các vấn đề mùa nóng
Điều trị nhiễm trùng đường mật
Bệnh cần phải chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Chẩn đoán nhiễm trùng đường mật
Dựa vào triệu chứng lâm sàng để chẩn đoán bệnh.
Bác sĩ tư vấn: Với thể điển hình, cần khai thác tiền sử người bệnh như từng bị sỏi mật, giun chui ống mật chủ hay phẫu thuật nối mật ruột. Khi phát bệnh sẽ có sốt cao, thân nhiệt lên tới 39-40 độ, có thể sốt kéo dài, rét run, vã mồ hôi. Người bệnh còn đau âm ỉ hạ sườn phải, đau vị trí túi mật, có thể có cơn đau quặn gan. Khi bệnh kéo dài sẽ gây vàng da, rối loạn tiêu hóa biểu hiện chán ăn, rối loạn phân, phân khi lỏng khi táo. Khi khám gan có hoặc không có gan to hoặc túi mật to.
Với thể không điển hình thì triệu chứng lâm sàng không đầy đủ, có thể bệnh nhân có sốt hoặc đau hạ sườn phải hoặc có vàng da, cũng có thể bệnh nhân đến viện vì các biến chứng của nhiễm trùng đường mật như: nhiễm trùng huyết, suy thận, chảy máu hoặc áp xe đường mật.
Cận lâm sàng, làm các xét nghiệm như công thức máy, sinh hóa máu sẽ có các giá trị máu thay đổi như: bạch cầu cao, đặc biệt là bạch cầu trung tính, máu lắng tăng. Các chỉ số chỉ điểm của dấu hiệu tắc mật như: Bilirubin tăng, đặc biệt bilirubin trực tiếp, cholesterol máu tăng, protein C phản ứng thường tăng cao. Cấy máu để phát hiện nhiễm trùng.
Chẩn đoán hình ảnh giúp nhận định và đánh giá sự thay đổi hình thái đường mật và tìm nguyên nhân gây ứ trệ đường mật.
Siêu âm đường mật thấy giãn đường mật trong gan và ngoài gan, thành đường mật dầy, có thể có khí trong đường mật, có thể thấy nguyên nhân gây tắc nghẽn đường mật như sỏi, giun trong đường mật.
Một số trường hợp cần phải chụp CT bụng hoặc MRI đường mật:
Chụp CT bụng có thể thấy tắc nghẽn đường mật như: sỏi mật, túi mật hoặc hình ảnh giáp tiếp như giãn đường mật, khí đường mật, các ổ áp xe đường mật
Chụp MRI đường mật có thể thấy những tổn thương như chụp CT bụng, ngoài ra có thể dựng hình đường mật, qua đó có thể xác định vị trí chính xác của tổn thương.
Điều trị nhiễm trùng đường mật
Nguyên tắc điều trị viêm đường mật
Chống nhiễm khuẩn: chọn kháng sinh có chu trình mật- ruột, phổ kháng sinh hướng vào vi khuẩn gram âm đường ruột hoặc kháng sinh phổ rộng khuếch tán tốt vào máu và thải trừ qua gan mật, phối hợp kháng sinh điều trị vi khuẩn kị khí.
Dẫn lưu đường mật khi có tắc nghẽn mật qua nội soi mật tụy ngược dòng
Phẫu thuật giải quyết tắc nghẽn đường mật.
Điều trị nhiễm trùng đường mật
Điều trị cụ thể nhiễm trùng đường mật
- Điều trị nội khoa
Kháng sinh: thường dùng 10 – 14 ngày.
Tốt nhất nên cấy máu, nếu có vi khuẩn nên lựa chọn kháng sinh theo kháng sinh đồ, nếu không có kháng sinh đồ có thể lựa chọn:
Nhóm amoxicillin + acid clavulanic: Augmentin 625mg, uống 2 viên/lần, 2 lần/ngày có thể kết hợp với ciprofloxacin 500mg, uống 1 viên/lần, 2 lần/ngày hoặc kết hợp với metronidazol 1g/ngày, chia 2 lần.
Cephalosporin tốt nhất dùng thế hệ 3: cefoperazon (2-4g/ngày chia 2-3 lần) có thể phối hợp với aminosid (chú ý theo dõi chức năng thận) hoặc phối hợp với quinolon thế hệ II (1-2g/ngày) hoặc phối hợp với metronidazol (2-4g/ngày).
Hoặc dùng nhóm imipenem (2-4g/ngày) hoặc carbapenem (1,5 – 3g/ngày) hoặc piperacilin/ tazobactam phối hợp với metronidazol (2-4g/ngày).
Có thể dùng nhóm macrolid, lincomycin và penicillin.
- Điều trị triệu chứng
Hạ sốt, giảm đau: paracetamol 500mg có thể uống 1-2g/ngày, chia 3 – 4 lần, cách 6-8 giờ/lần.
Giảm đau, giãn cơ trơn: drotaverin HCl (No-spa) viên 40mg, uống 3-6 viên/ngày, chia 3 lần hoặc alverin citrat (Spasmaverin) viên 40mg, uống 1-3 viên/lần, uống 2-3 lần/ngày.
- Dẫn lưu đường mật
Chụp mật tụy ngược dòng (ERCP) loại bỏ tắc nghẽn như: sỏi, giun, ung thư hoặc đặt stent đường mật.
Dẫn lưu mật qua da.
Nội soi cửa sổ bên cắt cơ Oddi.
- Phẫu thuật
Lấy sỏi qua mổ nội soi
Phẫu thuật giải phóng đường mật khi có tắc nghẽn, viêm phúc mạc mật
Phẫu thuật thắt động mạch gan hoặc cắt phân thùy gan trong chảy máu đường mật
Nguồn tapchisuckhoe.edu.vn