Hiện nay, nhằm mục đích điều trị rối loạn cảm xúc theo mùa, các bác sĩ thường chỉ định các liệu pháp như: liệu pháp ánh sáng, liệu pháp hóa dược (thuốc men) và tâm lý trị liệu.
- Triệu chứng hạ huyết áp và những chú ý quan trọng
- Bí quyết chăm sóc da trong ngày hè nắng nóng
- Bảo vệ sức khỏe ngày nắng nóng
Điều trị rối loạn cảm xúc theo mùa (SAD)
Khái quát
Hội chứng SAD – viết tắt của Seasonal Affective Disober, có tên khác là rối loạn cảm xúc theo mùa. SAD là một bệnh tâm thần khá phổ biến nhưng ít được mọi người biết đến vì đặc điểm triệu chứng tương đồng và thường bị nhận nhầm là trầm cảm. Sự khác biệt giữa SAD và trầm cảm đó là với SAD, triệu chứng luân phiên xuất hiện và biến mất chứ không diễn ra liên tục nặng dần như trầm cảm. Thông thường, rối loạn cảm xúc theo mùa thường là mùa thu – đông xuất hiện triệu chứng và đến mùa xuân – hạ thì các triệu chứng biến mất.
Rối loạn cảm xúc theo mùa diễn biến lặp lại theo chu kỳ hàng năm. Các triệu chứng chính thường thấy bao gồm: mất ngủ (khó đi vào giấc ngủ), ngủ nhiều hơn, khó thức dậy khi đã ngủ, ăn nhiều hơn, tăng cân, giảm tập trung chú ý, giảm thể năng tâm thần, không có nhu cầu giao tiếp xã hội…
Phương pháp điều trị và thuốc
Hiện nay, nhằm mục đích điều trị rối loạn cảm xúc theo mùa, các bác sĩ thường chỉ định các liệu pháp như: liệu pháp ánh sáng, liệu pháp hóa dược (thuốc men) và tâm lý trị liệu.
- Ánh sáng trị liệu
Liệu pháp ánh sáng được sử dụng để điều trị trầm cảm theo mùa, được tiến hành dưới sự kiểm soát của bác sĩ. Trong liệu pháp này, bệnh nhân sẽ được ngồi cách nguồn sáng khoảng 1-vài feet trong khoảng 45 phút, thường vào buổi sáng. Nguồn sáng sẽ phát ra ánh sáng trị liệu mô phỏng lại ánh sáng ngoài trời nhưng đã lọc tia cực tím. Trong khi trị liệu tiến hành, ánh sáng sẽ gây ra sự thay đổi hóa chất trong não liên quan đến tâm trạng (bao gồm serotonin và melatonin). Đây là một liệu pháp dễ dàng phổ biến và ứng dụng rộng rãi và hầu như ít có tác dụng không mong muốn.
Mặc dù chưa có nghiên cứu chính xác những gì xảy ra khi áp dụng liệu pháp ánh sáng trong điều trị, tuy nhiên liệu pháp này vẫn đang được sử dụng rộng rãi và đem lại lợi ích điều trị không thể phủ nhận. Tuy nhiên, không nên tự ý mua đèn và áp dụng liệu pháp trị liệu ánh sáng, bạn cần nói chuyện với bác sĩ chuyên khoa hoặc các nhà cung cấp sức khỏe tâm thần có chuyên môn để được hướng dẫn cụ thể và theo dõi quá trình điều trị.
Phương pháp điều trị và thuốc
- Liệu pháp hóa dược (Thuốc men)
Bác sĩ tư vấn: Rối loạn cảm xúc theo mùa có nhiều tương đồng với trầm cảm, bởi vậy một số thuốc chống trầm cảm có thể đem lại lợi ích điều trị, đặc biệt trong các trường hợp biểu hiện trầm cảm ưu thế và nghiêm trọng. Đối với điều trị rối loạn cảm xúc theo mùa, các thuốc thường được chỉ định, bao gồm:
– Bupropion: được chứng minh có tác dụng ngăn ngừa các cơn trầm cảm ở những người có tiền sử rối loạn cảm xúc theo mùa
– Thuốc chống trầm cảm khác bao gồm paroxetin (Paxil), fluoxetine (Prozac, Sarafem), sertraline (Zoloft), và venlafaxine (Effexor).
Có thể mất vài tuần kể từ khi sử dụng thuốc đến khi các tác động của thuốc biểu hiện ra triệu chứng lâm sàng và làm thuyên giảm các dấu hiệu trầm cảm. Trong một số trường hợp, bệnh nhân có thể phải trải qua nhiều loại thuốc trước khi tìm ra được loại thuốc có hiệu quả nhất và ít tác dụng không mong muốn.
Ngày nay, các bác sĩ thường có xu hướng điều trị bằng thuốc chống trầm cảm sớm, bắt đầu ngay từ khi các triệu chứng chưa bắt đầu. Đồng thời, bệnh nhân có thể được khuyên nên uống thuốc chống trầm cảm ngay cả khi các triệu chứng biến mất thêm một thời gian nữa.
- Tâm lý trị liệu
Tâm lý trị liệu cũng là một phương pháp điều trị rối loạn cảm xúc theo mùa rất hiệu quả. Mặc dù hiện này người ta nghiêng về giả thuyết rối loạn cảm xúc theo mùa gây ra do bất thường liên quan đến quá trình sinh hóa (giảm serotonin và melatonin). Còn tâm trạng và hành vi có thể thêm vào các triệu chứng của bệnh. Tuy nhiên việc điều trị bằng liệu pháp tâm lý cũng có tác dụng không nhỏ trong việc giảm và cải thiện các suy nghĩ tiêu cực và hành vi có thể làm cho cảm thấy tồi tệ hơn. Tâm lý trị liệu cũng giúp bệnh nhân học cách sống lành mạnh, quản lý căng thẳng và cách đối phó với trầm cảm do chứng rối loạn cảm xúc theo mùa gây ra.
Nguồn tapchisuckhoe.edu.vn