Gãy xẹp – lún đốt sống là bệnh lý xảy ra khi đĩa cột sống bị mất nước và mất đi độ mềm mại dẫn đến xẹp lún gây tổn thương vùng cột sống và tạo những cơn đau. Cùng các Bác sĩ – Giảng viên trường Cao đẳng Y Dược Việt Nam tìm hiểu chi tiết về bệnh để có những thông tin cần thiết, giúp bạn phát hiện cũng như điều trị bệnh một cách hiệu quả.
Gãy xẹp – lún đốt sống là gì và phương pháp chữa trị từ Bác sĩ
Hỏi: Gãy xẹp – lún đốt sống là bệnh gì thưa Bác sĩ?
Trả lời:
Gãy xẹp – lún đốt sống lưng là bệnh lý xảy ra khi đĩa cột sống bị mất nước và mất đi độ mềm mại từ đó bị xẹp lún gây tổn thương vùng cột sống lưng hình thành nên những cơn đau dữ dội cho người mắc bệnh. Gãy xẹp – lún đốt sống làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cũng như khả năng vận động của người bệnh.
Gãy xẹp đốt sống là loại gãy thường gặp nhất ở những ngươì bị loãng xương, ảnh hưởng khoảng 750 nghìn người mỗi năm. Tại Mỹ, 25% phụ nữ sau mãn kinh bị gãy xẹp đốt. Tỉ lệ mắc tình trạng này tăng dần theo tuổi, ước tính ảnh hưởng 40% phụ nữ từ 80 tuổi trở lên mắc căn bệnh này. Mặc dù gãy xẹp đốt sống phổ biến ở phụ nữ, tuy nhiên nó cũng là một vấn đề sức khỏe đáng quan tâm ở nam giới lớn tuổi.
Chuyên gia Y tế Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn cảnh báo những người đã từng bị gãy xẹp đốt sống do loãng xương sẽ có nguy cơ bị gãy lần thứ hai cao hơn người không mắc gấp năm lần. Đôi khi gãy xẹp đốt sống có thể không gây triệu chứng hoặc chỉ ít triệu chứng, tuy nhiên nguy cơ gãy lần sau vẫn có thể xảy ra.
Hỏi: Nguyên nhân gây bệnh gãy xẹp – lún đốt sống là do đâu thưa Bác sĩ?
Trả lời:
Gãy xẹp lún đốt sống xảy ra khi khối xương hoặc thân đốt sống bị xẹp, có thể gây ra những cơn đau dữ dội, biến dạng và mất chiều cao đốt sống. Loại gãy này thường xảy ra ở đốt sống ngực (phần giữa của cột sống) đặc biệt ở phần ngực thấp, và đốt sống thắt lưng. Loãng xương là nguyên nhân phổ biến nhất, nhưng loại gãy này cũng có thể do chấn thương hoặc ung thư di căn.
Ở những người bị loãng xương nặng, các hoạt động đơn giản hàng ngày như bước ra khỏi bồn tắm, hắt hơi mạnh, nâng vật nhẹ cũng có thể dẫn đến gãy xẹp đốt sống. Ở những người bị loãng xương mức độ trung bình, gãy xẹp đốt sống thường do tác động lực hoặc chấn thương, chẳng hạn té ngã hoặc cố gắng nâng một vật nặng. Những người có cột sống khỏe mạnh bị gãy xẹp đốt sống thường do chấn thương nghiêm trọng, chẳng hạn tai nạn xe hơi, chấn thương thể thao,…
Nguyên nhân gãy xẹp đốt sống do ung thư di căn cần được nghĩ đến đối với những bệnh nhân dưới 55 tuổi, không có tiền sử chấn thương hay chỉ chấn thương nhẹ. Hơn nữa xương cột sống là vị trí thường gặp cho nhiều loại ung thư di căn tới. Ung thư có thể làm phá hủy một phần cột sống, làm yếu xương cho đến khi nó xẹp lún.
Triệu chứng thường gặp của bệnh gãy xẹp – lún đốt sống là gì?
Hỏi: Triệu chứng thường gặp của bệnh gãy xẹp – lún đốt sống là gì?
Trả lời:
Biểu hiện rõ rệt nhất của bệnh gãy xẹp lún đốt đống đó là cảm giác đau khi vận động. Gãy xẹp đốt sống có thể gây ra các triệu chứng dưới đây:
- Đột ngột đau lưng: cảm giác đau lưng đột ngột.
- Cơn đau tăng lên khi đứng hoặc đi lại: việc vận đông, đi lại khiến cho bệnh nhân gặp nhiều đau đớn.
- Giảm đau khi nằm ngửa: cơn đau sẽ dịu xuống khi bạn nằm xuống.
- Hạn chế cử động cột sống: khi cử động cột sống sẽ khiến cho bạn đau, vì vậy hạn chế việc cử động cột sống.
- Có thể làm giảm chiều cao nguời bệnh: chiều cao của người bệnh có thể bị giảm xuống.
- Có thể làm biến dạng cột sống và gây tàn tật.
Hỏi: Có những phương pháp nào được áp dụng để điều trị bệnh gãy xẹp – lún đốt sống?
Trả lời:
Thông thường, người bệnh bị đau nhiều do gãy xẹp đốt sống được điều trị bằng nằm nghỉ tại giường, dùng thuốc, nẹp hoặc phẫu thuật cột sống có xâm lấn. Tuy nhiên phương pháp này thường cho hiệu quả hạn chế. Bệnh nhân có thể được chỉ định điều trị bằng các thuốc giảm đau, thuốc kháng viêm. Bên cạnh đó có thể dùng nẹp lưng để nâng đỡ bên ngoài nhằm hạn chế cử động tại chỗ gãy, tương tự như tác dụng bó bột cho chân gãy.
Trong trường hợp điều trị bảo tồn không hiệu quả, bác sĩ có thể chỉ định điều trị bằng 2 phương pháp xâm lấn tối thiểu, gọi là tạo hình đốt sống (vertebroplasty) và tạo hình gù (kyphoplasty).
- Tạo hình đốt sống: để điều trị gãy xẹp đốt sống được giới thiệu tại Mỹ trong những năm đầu thập niên 90. Tạo hình đốt sống cần thực hiện trong 1-2 giờ, tùy thuộc vào số đốt sống được điều trị. Kĩ thuật này được thực hiện bằng cách gây tê tại chỗ và thuốc an thần tiêm tĩnh mạch hoặc gây mê toàn thân. Với hướng dẫn của tia X, một kim nhỏ chứa xi-măng xương acrylic với công thức đặc biệt sẽ được tiêm vào đốt sống bị xẹp. Xi-măng sẽ cứng lại trong khoảng vài phút, tạo độ vững chắc và ổn định cho đốt sống bị gãy. Theo các chuyên gia, bệnh nhân có thể giảm đau nhờ tác dụng nâng đỡ cơ học và tính vững chắc của xi-măng xương.
- Tạo hình vùng gù: liên quan đến một kĩ thuật được thực hiện trước khi tiêm xi-măng vào đốt sống. Với phương pháp này đầu tiên, bác sĩ sẽ rạch 2 vết nhỏ và đặt một đầu dò vào khoang đốt sống bị gãy. Xương được khoan và một bong bóng (còn được gọi là đệm xương) được chèn vào mỗi bên. Sau đó, hai bong bóng sẽ được bơm phồng với chất cản quang (là chất có thể thấy được dưới tia X) cho đến khi nó được giãn ra đến độ cao mong muốn và được lấy ra. Sau đó, khoảng trống tạo bởi bong bóng sẽ được lấp đầy bằng xi-măng. Ưu điểm tạo hình vùng gù có thêm lợi ích là phục hồi chiều cao cột sống.