Các hệ nhóm máu có đặc điểm gì?

Các kháng nguyên nhóm máu là các sản phẩm protein trên màng hồng cầu mà quá trình tổng hợp những protein này được mã hóa bởi các gen nằm trên nhiễm sắc thể, các gen tập hợp thành hệ thống.

Các loại nhóm máu
Các loại nhóm máu

Trên màng tế bào thân của cơ thể người có những protein đặc trưng và những protein này có đặc tính kháng nguyên cũng chính là thành phần kích thích các cơ thể thiếu nó tạo nên kháng thể. Trên màng hồng cầu có những kháng nguyên hồng cầu, trên màng bạch cầu, tiểu cầu có những kháng nguyên bạch cầu và tiểu cầu.

Kháng nguyên và kháng thể nhóm máu

Bác sĩ tư vấn chuyên môn tại Tin tức Y tế Việt Nam cho biết, kháng nguyên nhóm máu là các kháng nguyên có mặt trên màng hồng cầu, có sự khác nhau giữa cá thế này và cá thể khác và được tập hợp.thành từng hệ thống ứng với các đơn vị di truyền khác nhau. Các đơn vị di truyền này truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác theo quy luật Menden. Một điều lưu ý là nhiều hệ thống di truyền độc lập nhưng có thể hoạt động liên quan để tạo ra các tính trạng nhóm máu như hệ ABO và Lewis.

Các kháng nguyên nhóm máu có khả năng kích thích sinh kháng thể và có một số đặc điểm. Một số kháng nguyên không do tế bào sản xuất ra mà được hút lên màng tế bào từ môi trường trong cơ thể. Một số kháng nguyên khác bị che lấp và phải dùng biện pháp xử lý với men tiêu protein mới có thể phát hiện được bằng kháng thể tương ứng. Một phân tử kháng nguyên có thể có nhiều vị trí gọi là quyết định kháng nguyên, mỗi quyết định kháng nguyên sẽ kích thích cơ thể lạ sinh một loại kháng thể tương ứng ví dụ kháng nguyên X vào cơ thể lạ sẽ kích thích cơ thể sinh ra kháng thể chống A, chống B, chống C.

Hai kháng nguyên với hai kháng thể đặc hiệu khác nhau nhưng trong không gian khi hai kháng nguyên này kết hợp với nhau có thể tạo ra một cấu trúc mới và được xác định bằng một kháng thể thứ ba gọi là kháng nguyên phối hợp. Nếu hai kháng nguyên khác nhau nhưng có một hoặc nhiều quyết định kháng nguyên giống nhau có thể có sự phản ứng chéo giữa kháng thể của kháng nguyên này chống kháng nguyên kia. Một số kháng nguyên trên hồng cầu người nhưng cũng rất phổ cập trong tự nhiên.

Kháng nguyên nhóm máu là các kháng nguyên có mặt trên màng hồng cầu
Kháng nguyên nhóm máu là các kháng nguyên có mặt trên màng hồng cầu

Kháng thể xuất hiện sau miễn dịch khác nhóm, phần lớn là IgG hay IgM. Đặc biệt có kháng thể hồng cầu xuất hiện thường xuyên và tồn tại đều đặn mà không qua một sự miễn dịch cụ thể nào gọi là kháng thể tự nhiên. Kháng thể tự nhiên là những globulin miễn dịch mà nguồn gốc đang được tranh cãi, chúng xuất hiện từ lúc trẻ mới ra đời, không qua một sự kích thích cụ thể. Có thể do những kháng nguyên này rất phổ biến trong thiên nhiên nhất là vi khuẩn và đã kích thích hệ miễn dịch từ trước.

Một số kháng thể tự nhiên và đều đặn, thường là IgM như chống A, chống B, chống A + B là kháng thể đủ, hoạt động tốt ở nhiệt độ lạnh 4°c trong môi trường nước muối. Kháng thể miễn dịch xuất hiện sau một kích thích miễn dịch. Có thai nhiều lần và truyền máu là những nguyên nhân gây ra kháng thể miễn dịch như kháng thể chống Rh, chống Kel, chống Duffy… Những kháng thể này thường là IgG, hoạt động ở nhiệt độ 37°c và không gây ngưng kết, muốn phát hiện được phải sử dụng một số phương pháp.

Khả năng tạo kháng thể không giống nhau từ cá thể này sang cá thể khác, một số có khả năng miễn dịch nhiều hơn, một số cá thể khác hình như được bảo vệ, ít có phản ứng miễn dịch, cơ chế của hiện tượng này chưa rõ.

Nguồn: tapchisuckhoe.edu.vn