Vữa xơ động mạch là hiện tượng thành động mạch bị xơ hóa bao gồm các động mạch trung bình và động mạch lớn, bệnh gây nguy hiểm nghiêm trọng đến sức khỏe người bệnh.
- Sắt cần cho sức khỏe như thế nào?
- Biện pháp phòng bệnh đau mắt đỏ hiệu quả
- Hội chứng thận hư và những nguy hiểm khó lường
Những điều cần biết về bệnh xơ vữa động mạch
Cơ chế bệnh sinh chứng xơ vữa động mạch
Theo chia sẻ của các Bác sĩ chuyên khoa, mảng vữa xơ được hình thành do sự dày lên của các thành động mạch bao gồm mạng lưới mô sợi bao bọc chung quanh bởi lớp mỡ phát xuất từ khoảng dưới nội mạc của bao trong. Chủ yếu tình trạng vữa xơ xảy ra ở các thân động mạch lớn đặc biệt hay ở những vùng có xoáy máu như những chỗ uốn cong hay chẻ đôi. Cơ chế hình thành mảng xơ vữa ngày nay dần dần đã được biết rõ hơn:
Giai đoạn đầu do hiện tượng xoáy máu làm biến đổi cấu trúc bình thường của lớp trong. Tổn thương xuất hiện sớm nhất là tình trạng phù nề không có mỡ, về sau mới xuất hiện các tế bào ăn mỡ dưới dạng các tế bào có hạt, tụ lại thành đám dưới tế bào nội mô. Giai đoạn này thành mạch bị rối loạn tạo điều kiện cho quá trình lắng đọng lipid. Những vết mỡ trên bề mặt nội mạc bắt đầu hình thành. Ở giai đoạn hai, các mảng vữa đơn thuần xuất hiện. Mảng vữa xơ tiến triển rất nhanh gây cản trở và làm cho động mạch hẹp dần.
Giai đoạn sau cùng là quá trình xảy ra sự biến đổi thành mảng vữa gây biến chứng làm tắc nghẽn động mạch và gây tai biến thiếu máu cục bộ.Quá trình này xảy ra hiện tượng loét lớp áo trong, lớp tế bào nội mạc bị xé rách, máu sẽ chảy vào qua chỗ loét tạo nên cục máu tụ. Nội mạc rách kích hoạt quá trình đông máu của cơ thể dẫn đến sự dính của tiều cầu và hình thành cục máu đông, cục tắc sẽ bao phủ chổ loét. Đây là sự khởi đầu của các biến chứng về sau. Các mảng vữa xơ phát triển ngày càng nhiều, các mảng canxi gắn liền nhau, tổ chức xơ phát triển nhiều hơn hẹp và dần dần gây bít tắc hoàn toàn động mạch.
Mảng vữa xơ được hình thành do sự dày lên của các thành động mạch
Các yếu tố nguy cơ gây xơ vữa động mạch
Tăng lipid máu: Các nghiên cứu đều chỉ ra rằng tăng cholesterol là nguy cơ chính gây vữa xơ động mạch. Tuy nhiên nguy cơ phụ thuộc vào loại lipoprotein chuyên chở cholesterol. LDL Cholesterol có vai trò quan trọng đối với bệnh sinh VXĐM. LDL có vai trò chuyên chở cholesterol từ gan đi khắp cơ thể, nên nếu các tế bào của cơ thể không thu nhận, cholesterol thừa lưu thông trong máu sẽ tích tụ và tạo thành mảng xơ vữa trong lòng động mạch.
Theo những tin tức Y Dược mới nhất, có thể nói rằng bất kỳ sự gia tăng LDL cholesterol mức độ nào trong máu đều có nguy cơ gây VXĐM, người ta gọi là những cholesterol xấu. HDL Cholesterol ngược lại là yếu tố chống xơ vữa cao vì HDL có nhiệm vụ thu dọn, chuyên chở cholesterol dư thừa không cần thiết trở về gan để phần lớn biến đổi thành acid mật và bài tiết theo mật ra khỏi cơ thể, do đó còn gọi chúng là những cholesterol tốt.
Các yếu tố nguy cơ khác: tăng huyết áp là yếu tố nguy cơ hàng đầu được nhắc đến, nhất là đối với các mạch máu não. HA cao làm tăng sinh tế bào cơ trơn làm dầy trung mạc động mạch và làm gia tăng chất elastin, chất keo và glycosaminoglycans. Áp lực do tình trạng cao huyết áp cũng khiến các mảng xơ vữa dễ bị vỡ cũng như làm gia tăng tính thấm nội mạc đối với cholesterol. Hút thuốc cũng là một yếu tố quan trọng, các nghiên cứu chỉ ra những người vữa xơ động mạch có tiền sử hút thuốc cao gấp đôi những người không có tiền sử này, đặc biệt là những người hút 40 điếu/ ngày.
Ngoài ra đái tháo đường cũng được nhắc đến là nguyên nhân gây rối loạn lipid, nên dễ gây XVĐM. Người có lối sống tĩnh tại, béo phì, ít vận động, tính chất công việc căng thẳng stress hay tình trạng sử dụng các thuốc ngừa thai thường xuyên cũng là những yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng bị vữa xơ động mạch ở những đối tượng này.
Nguồn: tapchisuckhoe.edu.vn