Norfloxacin thuốc điều trị nhiễm khuẩn và những lưu ý khi sử dụng

Norfloxacin là thuốc kháng sinh diệt khuẩn, được chỉ định điều trị các bệnh nhiễm khuẩn đường tiết niệu và viêm tuyến tiền liệt. Thuốc cũng được chỉ định trong nhiễm khuẩn đường tiêu hóa, tiêu chảy và lỵ trực khuẩn.

Norfloxacin là thuốc điều trị bệnh lý do nhiễm vi khuẩn

1. Norfloxacin là thuốc gì

DSCK1.NGUYỄN HỒNG DIỄM giảng viên Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur cho biết: Norfloxacin là kháng sinh tổng hợp thuộc nhóm fluoroquinolon (Quinolon), có tác dụng diệt khuẩn thông qua cơ chế là ức chế sự tổng hợp ADN của vi khuẩn bằng cách ức chế hoạt động của enzyme ADN-gyrase. Từ đó ức chế quá trình sao chép, phiên mã, sửa chữa DNA của vi khuẩn, làm cho vi khuẩn bị tiêu diệt.

Phổ kháng khuẩn:

Norfloxacin có tác dụng diệt khuẩn với cả vi khuẩn ưa khí Gram dương và vi khuẩn ưa khí Gram âm. Norfloxacin có tác dụng diệt được với hầu hết các vi khuẩn gây bệnh đường tiết niệu phổ biến nhất như: Escherichia coli, Staphylococcus saprophyticus, Proteus mirabilis. Ngoài ra, Norfloxacin cũng có tác dụng diệt các khuẩn gây bệnh đường tiết niệu khác như Enterobacter spp., Klebsiella spp., Proteus spp. indol dương, Streptococcus faecalis, Pseudomonas aeruginosa.

Norfoxacin cũng diệt các vi khuản gây bệnh đường tiêu hoá như Salmonella spp., Shigella spp., Campylobacter spp., Vibrio cholerae và Yersina enterocolitica, và các vi khuẩn có liên quan. Norfoxacin còn có tác dụng diệt Neisseria gonorrhoeae bao gồm cả các chủng tạo penicilinase hoặc không tạo ra penicilinase.

Norfloxacin có tác dụng nhạy cảm với các chủng vi khuẩn đã kháng với Acid nalidixic.

Norfloxacin có tác dụng ức chế đa số các chủng nhạy cảm gây bệnh ở mắt như Aeromonas hydrophila, Acinetobacter calcoaceticus, Staphylococcus aureus, Hemophilus influenzae, Pseudomonas aeruginosa.

Các vi khuẩn yếm khí như Bacteroides spp và vi khuẩn gây bệnh qua đường sinh dục như Chlamydia trachomatis không nhạy cảm với Norfloxacin.

Hiện tượng đề kháng:

Hiện nay, do nhóm thuốc Fluoroquinolon được sử dụng điều trị nhiễm khuẩn nhiều trên lâm sàng, hiện tượng kháng thuốc của nhóm Fluoroquinolon đã tăng lên. Tuy nhiên, sự đề kháng đối với Norfloxacin phát triển trong quá trình điều trị chưa được xác định bởi cơ chế truyền qua plasmid.

Dược động học:

Norfloxacin được hấp thu nhanh qua đường uống nhưng không hoàn toàn. Sinh khả dụng thấp khoảng 30 – 40 %. Thuốc đạt nồng độ đỉnh trong huyết tương là 0,8 mg/lít sau khi uống liều 200 mg và 1,5 mg/lít 400 mg Norfloxacin trong vòng 1 – 2 giờ.

Thức ăn làm chậm sự hấp thu của Norfloxacin. Thuốc kháng acid chứa magnesi hydroxyd hoặc nhôm hydroxyd làm giảm sự hấp thu của Norfloxacin.

Norfloxacin gắn với protein huyết tương thấp khoảng 14%. Thuốc có thể được phân bố rộng rãi trong cơ thể. Norfloxacin phân bố tốt vào các mô của đường tiết niệu và đường sinh dục. Thuốc qua được nhau thai.

Norfloxacin được chuyển hoá tại gan và thải trừ qua thận khoảng 30% liều dùng được đào thải vào nước tiểu dưới dạng không biến đổi trong vòng 24 giờ, một phần thải trừ qua nước tiểu dưới dạng các chất chuyển hóa. Khoảng 30% Norfloxacin được qua gan thải trừ qua phân dưới dạng các chất chuyển hóa. Nồng độ diệt khuẩn của Norfloxacin trong nước tiểu được duy trì trong vòng 12 giờ. Thời gian bán thải của Norfloxacin khoảng 3 – 5 giờ. Ở người suy thận có độ thanh thải creatinin dưới 30 ml/phút, thời gian bán thải của thuốc trong huyết tương kéo dài gấp đôi khoảng 6 – 10 giờ.

2.Dạng thuốc và hàm lượng của Norfloxacin

Theo dược sĩ tư vấn thuốc Norfloxacin được sản xuất trên thị trường với dạng thuốc và hàm lượng là

Viên nén: 200 mg, 400 mg.

Viên nang cứng: 200 mg, 400 mg.

Dung dịch nhỏ mắt 0,3%: Chai 5ml chứa 15mg Norfloxacin.

Dung dịch nhỏ tai 0,3%: Chai 5ml chứa 15mg Norfloxacin.

Brand name:

Generic: Norgiecin, Gyrablock, Noroxin, Norfloxacin Tablets, Norfloxacin 0,3% Traphaco, Loxone eye/ear drops, Incarxol, Norfloxacin Khánh Hòa, Loravax, Kaxacin, Norlife.

3.Thuốc Norfloxacin được dùng cho những trường hợp nào

Norfloxacin được dùng chủ yếu để điều trị các bệnh nhiễm khuẩn đường tiết niệu và viêm tuyến tiền liệt do các vi khuẩn nhạy cảm ở người lớn.

Norfloxacin cũng được chỉ định trong viêm đường tiêu hóa nhiễm khuẩn bảo gồm bệnh tiêu chảy, lỵ trực khuẩn, bệnh lậu.

Norfloxacin còn được dùng làm một phần của phác đồ khử nhiễm đường tiêu hóa có chọn lọc ở người bệnh giảm miễn dịch (giảm bạch cầu trung tính) và người bệnh viêm phúc mạc (dự phòng viêm phúc mạc tiên phát).

Norfloxacin được dùng để dự phòng nhiễm khuẩn đường tiết niệu và nhiễm khuẩn huyết Gram âm ở người bị giảm bạch cầu trung tính nặng.

Dung dịch tra mắt Norfloxacin được dùng trong điều trị viêm kết mạc, viêm mi mắt, viêm sụn mi nhiễm khuẩn do chủng vi khuẩn nhạy cảm.

Uống nước ít là một trong những nguyên nhân gây ra bệnh nhiễm khuẩn đường tiết niệu

4.Cách dùng – Liều lượng của Norfloxacin

Cách dùng:

Norfloxacin dạng viên được dùng đường uống cách 1 giờ trước bữa ăn hay 2 giờ sau bữa ăn với một cốc nước đầy. Trong qua trình điều trị bằng Norfloxacin phải uống nhiều nước để lượng nước tiểu đào thải ít nhất từ 1200 ml đến 1500 ml mỗi ngày ở người lớn.

Norfloxacin dạng nhỏ tai hoặc nhỏ mắt: Dùng nhỏ vào tai hoặc nhỏ vào mắt tại chỗ.

Liều dùng:

Người lớn trên 18 tuổi:

Lậu hoặc viêm niệu quản do lậu: Uống 800 mg/lần/ngày. Dùng 1 liều duy nhất.

Nhiễm khuẩn đường tiết niệu: Uống 400 mg/lần x 2 lần/ngày, cách nhau 12 giờ, dùng trong 10 đến 21 ngày. Liều tối đa là 800mg/ngày.

Viêm ruột – dạ dày do vi khuẩn: Uống 400 mg/lần, cách 8 – 12 giờ/1 lần, dùng trong 5 ngày. Liều tối đa là 1200mg/ngày.

Viêm bàng quang cấp và viêm tuyến tiền liệt cấp: 400 mg/lần x 2 lần/ngày, dùng trong 7 – 10 ngày

Viêm tuyến tiền liệt mạn: Uống 400 mg/lần x 2 lần/ngày, dùng trong 28 ngày.

Dự phòng nhiễm khuẩn do giảm bạch cầu trung tính nặng: Uống 400 mg/lần x 3 lần/ngày, trong giai đoạn giảm bạch cầu trung tính nặng.

Dự phòng viêm đường tiêu hóa do vi khuẩn: Uống 400 mg/ngày, uống 24 giờ trước khi đến vùng có bệnh lưu hành.

Ở người suy thận: Norfloxacin dùng được để điều trị người bệnh suy thận, nhưng phải giảm liều, độ thanh thải creatinin < hoặc = 30 ml/phút có thể dùng liều 400 mg/lần/ngày.

Viêm kết mạc nhiễm khuẩn: Dùng thuốc nhỏ mắt dung dịch 0,3 % norfloxacin. Liều lượng khuyên dùng cho người lớn và trẻ em trên 1 tuổi là nhỏ 1 hoặc 2 giọt dung dịch 0,3% vào mắt bị nhiễm khuẩn, ngày nhỏ 4 lần, dùng liên tục tới 7 ngày. Nếu nhiễm khuẩn nặng, nhỏ 1 hoặc 2 giọt, cách nhau 2 giờ một lần, trong 1 – 2 ngày đầu điều trị.

Tóm lại, Liều dùng trên giúp người bệnh tham khảo, tuỳ thuộc vào tuổi, tình trạng, mức độ diễn tiến của bệnh, người bệnh cần tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ về liều dùng cụ thể, cách dùng và thời gian điều trị để đảm bảo đạt hiệu quả tốt nhất.

5.Cách xử lý nếu quên liều thuốc Norfloxacin

Nếu người bệnh quên một liều Norfloxacin nên uống ngay khi nhớ ra trong ngày đó. Không dùng liều gấp đôi. Nếu gần đến thời điểm uống của liều thuốc tiếp theo, người bệnh chỉ cần dùng liều thuốc tiếp theo vào đúng thời điểm đã lên kế hoạch điều trị.

6.Cách xử lý khi dùng quá liều thuốc Norfloxacin

Người bệnh dùng quá liều Norfloxacin thường có triệu chứng lâm sàng như buồn nôn, tiêu chảy, đau đầu, chóng mặt, kéo dài khoảng QT, viêm đại tràng màng giả, đau, viêm gân cơ.

Xử lý khi quá liều: Nếu người bệnh xảy ra bất kỳ triệu chứng bất thường nào do dùng thuốc quá liều, phải ngừng thuốc và đưa đến bệnh viện gần nhất để điều trị triệu chứng. Rửa dày dày ruột và loại thuốc ra khỏi đường hoá bằng biện pháp thích hợp nếu dùng đường uống. Đồng thời theo dõi chặc chẻ chức năng thận, các biểu hiện thần kinh và làm điện tâm đồ để theo dõi khoảng QT.

7.Những lưu ý thận trọng khi sử dụng thuốc Norfloxacin

1.Thuốc Norfloxacin không được dùng cho những trương hợp sau:

Người có tiền sử mẫn cảm với Norfloxacin hoặc các quinolon khác hoặc bất cứ thành phần nào của thuốc.
Trẻ em dưới 18 tuổi.
Người bệnh động kinh.
Người mang thai và cho con bú.
Người có tiền sử bị viêm gân hoặc hoặc đứt gân liên quan đến sử dụng thuốc nhóm quinolon.

2.Thận trọng khi sử dụng thuốc Norfloxacin cho những trường hợp sau:

Lưu ý tác dụng phụ gây viêm gân hoặc đứt gân đã xảy ra ở mọi lứa tuổi khi dùng kháng sinh Norfloxacin hay các thuốc khác trong nhóm quinolon. Nguy cơ gây viêm gân hoặc đứt gân tăng lên khi dùng đồng thời với các corticosteroid, người cấy ghép tạng và người bệnh trên 60 tuổi. Phải ngừng điều trị Norfloxacin nếu người bệnh bị viêm đau đứt gân, và sau đó phải chống chỉ định dùng fluoroquinolon ở những người bệnh này.
Lưu ý thận trọng ở người cao tuổi có giảm chức năng thận, phải giảm liều bằng 1/2 so với liều của người bình thường.
Lưu ý thận trọng khi dùng Norfloxacin cho người bệnh bị động kinh hay người bệnh có tiền sử về các rối loạn thần kinh trung ương (TKTW).
Lưu ý thận trọng khi dùng Norfloxacin cho người bệnh suy gan hoặc suy thận có ClCr < 10 ml/phút. Phải giảm liều lượng thuốc và theo dõi ClCr.
Lưu ý không nên dùng Norfloxacin hay các thuốc nhóm fluoroquinolon cho trẻ em và thiếu niên.
Lưu ý thận trọng khi dùng Norfloxacin cho người bị viêm khớp, với tác dụng phụ gây bệnh khớp của Norfloxacin và các quinolon khác ở nhiều loài động vật chưa trưởng thành làm nặng thêm tình trạng bệnh khớp và có thể tăng nguy cơ đứt gân.
Lưu ý thận trọng tránh dùng đồng thời với các thuốc chống loạn nhịp loại III và loại la. Phải thận trọng khi sử dụng chung với các thuốc khác gây kéo dài khoảng QT.
Lưu ý thận trọng khi dùng Norfloxacin cho người có phản ứng mẫn cảm với ánh sáng, cần tránh phơi nắng trong khi điều trị.
Lưu ý với phụ nữ có thai, Norfloxacin phân bố được vào nhau thai gây độc hại cho thai nhi liên quan tới thoái hóa sụn. Khuyến cáo không sử dụng Norfloxacin trong thời kỳ mang thai.
Lưu ý với phụ nữ cho con bú, Norfloxacin có bài tiết qua sữa mẹ, gây tổn thương sụn khớp ở trẻ nhỏ khi bú sữa mẹ. Khuyến cáo không dùng thuốc Norfloxacin ở người mẹ đang cho con bú.
Lưu ý thận trọng với người đang lái xe và vận hành máy móc, vì thuốc Norfloxacin có thể gây ra tác dụng không mong muốn như đau đầu, chóng mặt, buồn ngủ, giảm khả năng tập trung.

Thận trọng khi sử dụng Norfloxacin cho người bệnh bị viêm khớp

8.Thuốc Norfloxacin gây ra tác dụng phụ nào

Thường gặp: Buồn nôn, tiêu chảy, đau và co cứng cơ bụng, đau đầu, chóng mặt, tăng enzym gan, tăng bạch cầu ái toan.
Ít gặp: Sốt, trạng thái mơ nàng, phát ban, ngứa, nhạy cảm ánh sáng, ngoại ban, nôn, tiêu chảy, đau bụng, táo bón, chán ăn.
Hiếm gặp: Chán ăn, ngủ không yên giấc, trầm cảm, lo lắng, tình trạng kích động, bị kích thích, sảng khoái, mất định hướng, ảo giác, viêm miệng, viêm đại tràng màng giả, đau khớp.

Tóm lại, trong quá trình điều trị bằng thuốc Norfloxacin, người bệnh có bất kỳ triệu chứng bất thường nào nghi ngờ do sử dụng thuốc Norfloxacin, cần tham khảo ý kiến của dược sĩ hoặc bác sĩ tư vấn để xử trí kịp thời.

9.Norfloxacin tương tác với các thuốc nào

Theophylin, Cyclosporin: Làm tăng nồng độ của hai thuốc này tăng trong huyết tương khi được dùng chung với Norfloxacin.

Warfarin: Norfloxacin làm tăng tác dụng chống đông máu dạng uống Warfarin hoặc những dẫn xuất của nó. Thận trọng khi sử dụng đồng thời cần phải theo dõi thời gian đông máu.

Các chế phẩm đa sinh tố có chứa sắt và kẽm: Làm giảm sự hấp thu của Norfloxacin, dẫn đến giảm nồng độ của Norfloxacin trong huyết tương. Tránh sử dụng chung hoặc được dùng cách nhau trong vòng 2 giờ với Norfloxacin.

Cafein: Làm giảm độ thanh thải của Cafein và kéo dài thời gian bán thải của Cafein trong huyết tương khi được dùng chung với Norfloxacin.

Tóm lại, tương tác thuốc có thể làm thay đổi tác dụng điều trị của thuốc hoặc làm tăng tác dụng phụ nghiêm trọng hơn. Người bệnh nên đọc kỹ hướng dẫn sử dụng thuốc của nhà sản xuất hoặc thông báo cho bác sĩ biết những loại thuốc đang dùng có nguy cơ, giúp bác sĩ kê đơn thuốc đảm bảo an toàn và đạt hiệu quả điều trị.

10.Bảo quản Norfloxacin như thế nào

Ý kiến của bác sĩ hoặc dược sĩ Cao đẳng Dược: Norfloxacin được bảo quản thuốc theo hướng dẫn khuyến cáo của nhà sản xuất. Nhiệt độ bảo quản dưới 30°C, tránh ẩm, tránh tiếp xúc trực tiếp ánh sáng mặt trời để đảm bảo giữ chất lượng thuốc. Để thuốc xa tầm tay trẻ em.

DSCK1. NGUYỄN HỒNG DIỄM

Tài liệu tham khảo:

Drugs.com: https://www.drugs.com/cdi/norfloxacin.html
Mims.com: https://www.mims.com/vietnam/drug/search?q=Norfloxacin
Dược thư quốc gia 2018.

XEM THÊM: TAPCHISUCKHOE.EDU.VN