Suy thai là biến chứng sản khoa nguy hiểm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe mẹ và thai nhi, cần can thiệp y tế kịp thời. Tuy nhiên, không phải mẹ bầu nào cũng nhận diện được dấu hiệu cảnh báo sớm.
- Tại sao mẹ bầu cần thực hiện sàng lọc tiền sản giật sớm?
- Hướng dẫn sử dụng thuốc nội tiết cho phụ nữ tiền mãn kinh
Trong bài viết dưới đây, bác sĩ Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn sẽ tìm hiểu về suy thai và các cách phòng tránh cho bà bầu.
Suy thai là gì và ai dễ gặp phải?
Suy thai là tình trạng thai nhi bị thiếu oxy hoặc máu, dẫn đến những ảnh hưởng xấu đối với sự phát triển của thai nhi. Suy thai có thể khiến thai nhi bị chết lưu trong tử cung hoặc tử vong khi chuyển dạ. Bệnh lý này thường được phát hiện thông qua những thay đổi trong nhịp tim thai, được theo dõi bằng thiết bị chuyên dụng.
Có hai loại suy thai cơ bản:
- Suy thai cấp tính: Xảy ra đột ngột trong quá trình chuyển dạ và có thể gây tử vong cho thai nhi nếu không được can thiệp kịp thời.
- Suy thai mạn tính: Diễn ra từ đầu thai kỳ và thường không có triệu chứng rõ rệt, khó phát hiện. Tuy nhiên, tình trạng này có thể chuyển sang suy thai cấp tính và gây nguy hiểm cho thai nhi.
Dấu hiệu nhận biết suy thai
Nhận diện các dấu hiệu suy thai là yếu tố quan trọng giúp mẹ bầu phát hiện và xử lý kịp thời tình trạng này. Dưới đây là những biểu hiện thường gặp mà mẹ cần lưu ý.
Màu sắc nước ối thay đổi:
- Nước ối vàng sẫm: Có thể là dấu hiệu của suy thai mạn tính, cần được điều trị.
- Nước ối màu xanh: Thường là biểu hiện của suy thai và cần can thiệp sớm.
- Nước ối có phân su: Đây là dấu hiệu của suy thai cấp tính trong quá trình chuyển dạ. Mẹ cần được xử lý ngay để tránh thai nhi bị hít phân su.
Nhịp tim thai bất thường: Nhịp tim thai vượt quá 160 nhịp/phút rồi giảm xuống dưới 120 nhịp/phút là dấu hiệu thiếu oxy, có thể dẫn đến suy thai. Bên cạnh đó, mẹ bầu cần chú ý đến cử động của thai nhi. Nếu thai nhi không di chuyển đủ 4 lần trong 30 phút, mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ.
Nếu phát hiện bất kỳ dấu hiệu nào trong số này, mẹ bầu nên nhanh chóng thăm khám bác sĩ để có biện pháp can thiệp phù hợp, bảo vệ sức khỏe của cả mẹ và thai nhi.
Nguyên nhân gây suy thai
Suy thai có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, ảnh hưởng từ cả mẹ bầu, thai nhi, các yếu tố bên ngoài, hay các vấn đề trong quá trình sản khoa. Việc hiểu rõ những nguyên nhân này sẽ giúp mẹ bầu chủ động phòng ngừa và giảm thiểu nguy cơ gặp phải.
Nguyên nhân từ mẹ bầu:
- Tư thế nằm không đúng (như nằm ngửa lâu) khiến áp lực lên động mạch chủ, giảm lưu lượng máu đến thai nhi.
- Mẹ bị thiếu máu, huyết áp thấp.
- Mẹ bị bệnh lý tim mạch, tiểu đường, thừa cân, suy tim, nhiễm khuẩn, hoặc nhiễm virus.
Nguyên nhân từ thai nhi:
- Thai nhi thiếu máu, nhiễm trùng, hoặc dị tật.
- Thai nhi phát triển kém hoặc thiếu tháng.
- Thai sinh muộn, dẫn đến tình trạng nhau thai vôi hóa, cản trở việc vận chuyển oxy.
Nguyên nhân do các yếu tố bên ngoài:
- Các vấn đề về nhau thai như nhau tiền đạo, nhau bong sớm, nhau vôi hóa.
- Các vấn đề liên quan đến dây rốn, như dây rốn xoắn, thắt nút, hoặc bị sa.
- Vỡ ối sớm khiến giảm chất lỏng bảo vệ thai nhi.
Nguyên nhân sản khoa:
- Rối loạn cơ co tử cung, gây ảnh hưởng đến oxy cung cấp cho thai nhi.
- Mất cân đối giữa khung xương mẹ và đầu thai nhi, khiến thời gian chuyển dạ kéo dài và dễ gây ngạt thở cho thai nhi.
- Bất thường ở ngôi thai, làm tăng thời gian chuyển dạ và giảm cung cấp oxy.
Ảnh hưởng của thuốc:
- Thuốc giảm đau hoặc thuốc gây mê có thể ức chế thai nhi.
- Thuốc kích thích co bóp tử cung quá mức, làm giảm oxy cho thai nhi.
Với sự kết hợp của các yếu tố này, mẹ bầu cần chú ý và duy trì lối sống lành mạnh, theo dõi sức khỏe cẩn thận để bảo vệ sự phát triển của thai nhi và tránh các nguy cơ suy thai.
Suy thai nguy hiểm như thế nào?
Mức độ nguy hiểm của suy thai phụ thuộc vào thời gian và mức độ diễn biến của bệnh lý. Với suy thai mạn tính, thai nhi có thể tự điều chỉnh lượng oxy cung cấp cho cơ thể trong giai đoạn đầu, nhưng nếu tình trạng này kéo dài, thai nhi sẽ không nhận đủ oxy, dẫn đến nguy cơ tử vong. Đối với suy thai cấp tính trong quá trình chuyển dạ, nếu không được xử lý kịp thời, thai nhi có thể tử vong nhanh chóng. Ngay cả khi sinh ra an toàn, trẻ vẫn có thể gặp các vấn đề sức khỏe như động kinh, chậm phát triển, hoặc nói ngọng.
Để phòng tránh suy thai, mẹ bầu cần thực hiện những biện pháp sau:
- Chế độ ăn uống đủ chất, cung cấp dinh dưỡng cần thiết cho thai nhi.
- Tránh làm việc quá sức và luôn dành thời gian nghỉ ngơi hợp lý.
- Tập thể dục nhẹ nhàng để tăng cường sức khỏe.
- Không sử dụng các chất kích thích như rượu, bia, hoặc thuốc lá.
- Theo dõi sức khỏe và sự phát triển của thai nhi, đi khám thai định kỳ và kịp thời can thiệp khi có dấu hiệu bất thường.
Chế độ sinh hoạt lành mạnh, nghỉ ngơi đầy đủ và khám thai định kỳ là những yếu tố quan trọng giúp giảm thiểu nguy cơ suy thai, bảo vệ sức khỏe của cả mẹ và thai nhi.