Y học cổ truyền tinh tế trong việc tận dụng những tác dụng dược lý của cây thơm ổi trong việc điều trị các bệnh thường gặp trong cuộc sống hiện nay.
- Hạt dẻ là vị thuốc quý trong y học cổ truyền chữa nhiều bệnh
- Thanh nhiệt giải độc từ vị thuốc YHCT Liên kiều
- Bài thuốc Nam trị ho hiệu quả cho trẻ nhỏ vào mùa đông
Cây thơm ổi còn được là cây ngũ sắc, hoa tứ thời, hoa tứ quý, mã anh đơn, bông ổi, ổi nho, người Tày gọi là nhà khí mu. Đây là loại cây nhỏ, dạng bụi, cao 1 – 2m. Cành vươn dài. Thân vuông phủ đầy lông nháp và có gai quặp xuống. Lá mọc đối, hình trái xoan, đầu nhọn, mép khía răng đều, gốc tròn hoặc hình tim. Cụm hoa mọc ở kẽ lá và đầu cành thành bông có dạng đầu giả hình cầu. Mùa hoa, quả từ tháng tư đến tháng chín
Cả cây có mùi hăng đặc trưng. Cây mọc hoang ở nhiều nơi, tuy nhiên thường gặp nhất là ở đồi, bãi trống, ven rừng. Tuy nhiên hiện được người dân thường trồng để làm cảnh vì cây thơm ổi có hoa đẹp và nở bốn mùa. Hoa cây bông ổi có các màu đỏ, vàng cam… mọc thành chùm hoa hình cầu gần giống hình đầu rất đẹp.
Theo các Bác sĩ y học cổ truyền (YHCT) Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn cho biết, tất cả các bộ phận của cây thơm ổi đều có tác dụng chữa bệnh. Tuy nhiên thông thường các thầy thuốc đông y chỉ hái lá, hoa và cành về phơi khô để dùng làm thuốc chữa bệnh. Hoa có vị ngọt, nhạt, tính mát, có tác dụng cầm máu. Lá thơm ổi có tính mát, có tác dụng chữa ngứa gãi, tiêu viêm sưng, rắn cắn. Rễ cây thơm ổi có vị ngọt đắng, tính lạnh, có tác dụng thanh nhiệt.
Bài thuốc trị bệnh từ cây thơm ổi trong y học cổ truyền
Bài thuốc chữa ho do lạnh: Lấy hoa thơm ổi 20g để tươi hoặc 10g phơi khô, sắc với 500ml nước còn 100ml, uống trong ngày. Bạn có thể dùng riêng hoặc phối hợp với rễ bạch cập và hoa hòe sao đen, mỗi thứ 8g. Bạn cũng có thể thêm đường để dễ uống. Dùng liền 5 ngày. Bài thuốc có tác dụng trong việc chữa tăng huyết áp, chữa cảm sốt.
Bài thuốc giúp cầm máu, sát khuẩn, chữa vết thương nhỏ hẹp: Lá và hoa thơm ổi 30g phối hợp với gừng tươi 10g, tất cả đem phơi hoặc sấy khô, sau đó đem tán nhỏ, rây bột mịn, rắc vào vết thương. Thay băng ngày một lần hoặc sử dụng bài thuốc theo hướng dẫn của Y sĩ YHCT Hà Nội như sau: lá thơm ổi tươi đem rửa sạch, giã đắp vào vết thương. Trường hợp vết thương rộng thì cần sơ cứu, sau đó đến ngay cơ sở y tế để được cấp cứu.
Bài thuốc trị chứng tiêu khát của bệnh đái tháo đường: Lấy toàn bộ cả lá, hoa và cành, cây thơm ổi phơi khô. Thái khúc cho vào lọ đậy kín để dùng dần. Mỗi ngày lấy khoảng 40g cùng 500ml nước, sắc còn 150ml, uống thay trà hàng ngày. Dùng liền 10 ngày. Bạn cũng có thể kết hợp ǎn cháo nấu từ củ súng và củ mài thì càng tốt.
Bài thuốc trị cảm mạo: Cây thơm ổi, lá bưởi, lá chanh, lá tre, lá sả, lá hương nhu, tía tô, lá sắn dây, lá trắc bá,… mỗi thứ một nắm đem rửa sạch, cho vào nồi nấu nước xông trừ cảm mạo sau đó ăn cháo nóng, đắp chăn.
Bài thuốc chữa mẩn ngứa: Lá và hoa thơm ổi khoảng 30 – 50g cùng với nước nấu lấy nước đặc, tắm, ngâm rửa hằng ngày.
Có thể thấy, cây thơm ổi mang nhiều giá trị trong y học với nhiều tác dụng điều trị bệnh. Tuy nhiên không vì thế mà bạn có thể tự ý sử dụng bởi không ít lời cảnh báo được đưa ra từ các bác sĩ tư vấn trên các phương tiện truyền thông, giảng đường Đại học, Trung cấp y học cổ truyền bởi các trường hợp nhầm lẫn giữa cây thơm ổi (Lantana camara L.) thuộc họ cỏ roi ngựa (Verbenaceae) với cây cứt lợn (Ageratum conyzoides L.) thuộc họ cúc (Asteraceae) chữa viêm xoang mũi. Nếu gặp các vấn đề về sức khỏe, bạn nên đến các bệnh viện, thầy thuốc YHCT uy tín để có thể khám và điều trị hiệu quả nhất.
Nguồn: tapchisuckhoe.edu.vn