Khi tuyến thượng thận không sản xuất đủ hoocmon, cơ thể sẽ xảy ra những rối loạn chuyển hóa, đó gọi là bệnh suy thượng thận. Vậy bạn cần biết những thông tin gì về suy thượng thận?
- Những sai lầm phổ biến nhất ở sinh viên y trong chạy bộ
- Những điều cần biết về váng sữa dành cho trẻ em
- Nhiễm khuẩn tiết niệu và những điều bạn nên biết
Những điều cần biết về suy thượng thận
Bài viết dưới đây bàn về những điều cần biết về suy thượng thận, mời các bạn đọc tham khảo.
Vai trò và chức năng của tuyến thượng thận
Tuyến thượng thận có hai phần là tủy thượng thận và vỏ thượng thận.
Vỏ thượng thận chia thành 3 lớp đó là:
- Lớp lưới: chủ yếu tiết ra hoocmon sinh dục nam đó là androgen có tác dụng quan trọng với nam giới như: phát triển giọng nói trầm, ấm, vai lưng rộng, lông phát triển, dây thanh quản dài hơn, lồi vùng yết hầu,…
- Lớp bó tiết ra glucocorticoid (hydrocortison, cortison) giúp điều hòa đường huyết, giảm hình thành các chất gây viêm như leucotrien có tác dụng ức chế hệ miễn dịch, giúp kháng viêm, chống dị ứng.
- Lớp cầu tiết ra hoocmon aldosteron có tác dụng chủ yếu trong việc tăng giữ Na+, tăng giữ nước, điều hòa huyết áp, tăng đào thải K+, H+.
Tủy thượng thận chủ yếu thuộc về thần kinh giao cảm, phần tủy thượng thận thường tiết ra Adrenalin và Noradrenalin có tác dụng trong tăng sức co bóp cơ tim, việc tăng nhịp tim, tăng huyết áp, tăng đường huyết cho cơ thể.
Bác sĩ tư vấn: Bệnh suy tuyến thượng thận là rối loạn khi tuyến thượng thận không hoạt động hiệu quả, không tiết được hoocmon ở trạng thái cân bằng, nó có thể tiết quá nhiều hoặc quá ít dẫn đến những rối loạn trong quá trình chuyển hóa của cơ thể. Có nhiều loại suy thượng thận gồm: suy thượng thận nguyên phát, suy thượng thận thứ phát, suy thượng thận cấp, suy thượng thận mạn tính.
Vai trò và chức năng của tuyến thượng thận
Nguyên nhân gây bệnh suy thượng thận
- Nguyên nhân suy thượng thận nguyên phát: chủ yếu do suy vỏ thượng thận
- Bệnh lao
- Bệnh tự miễn
- Các bệnh rối loạn đông máu, viêm mạch máu, tắc mạch máu
- Các rối loạn về gen trong cơ thể
- Thoái hóa tuyến thượng thận bẩm sinh, loạn dưỡng chất.
- Các bệnh dẫn đến phải cắt bỏ tuyến thượng thận ở cả hai bên, sử dụng các loại thuốc như rifampicin, aminogluthethimide, ketoconazol
- Các bệnh dẫn đến hoại tử tuyến thượng thận như HIV, giang mai, nấm,…
- Nguyên nhân suy thượng thận thứ phát: chủ yếu do suy tuyến yên, giảm sản xuất ACTH làm giảm corticoid.
- Các bệnh về chảy máu não, nhồi máu não, chấn thương sọ não,…
- Nhiễm khuẩn do các bệnh lao, HIV, ung thư,…
- Bất thường tuyến yên, đột biến gen, suy tuyến yên
- Dùng glucocorticoid kéo dài.
- Nguyên nhân suy thượng thận cấp: triệu chứng chủ yếu như rối loạn điện giải, trụy tim mạch, hạ đường huyết
- Do cẳng thẳng kéo dài, thường xuyên stress
- Do hoại tử tuyến yến cấp.
- Do chảy máu, hoại tử tuyến thượng thận cấp.
- Do suy thượng thận mạn bỏ điều trị
Đối tượng nguy cơ
Nhiều người có nguy cơ mắc bệnh suy thượng thận như:
Đối tượng nguy cơ
- Bệnh nhân mắc các bệnh lao, giang mai, HIV/AIDS,… gây hoại tử tuyến thượng thận.
- Bệnh nhân mắc các bệnh tự miễn làm tuyến thượng thận bị teo lại.
- Người bị suy tuyến yên: không sản xuất hoặc rất ít hoocmon ACTH để bài tiết hoocmon tuyến thượng thận.
- Người phải cắt bỏ tuyến thượng thận
- Bệnh nhân bị ung thư phổi, ung thư vú, ung thư thận,…
- Triệu chứng của bệnh
- Trên cơ thể : sụt cân, người gầy, ăn không ngon miệng, chán ăn.
- Trên da: da bị xạm, sẫm màu
- Trên tim mạch: giảm thể tích tuần hoàn gây giảm huyết áp, giảm co mạch
- Trên tiêu hóa: buồn nôn, nôn, tiêu chảy, táo bón, đau bụng, đầy hơi.
- Trên thần kinh: trầm cảm, vô cảm, phản xạ chậm.
- Trên đường huyết: gây hạ đường huyết.
- Trên hệ tạo máu: thiếu máu do thiếu hồng cầu.
Cách phòng tránh bệnh suy thượng thận
- Điều trị sớm và tích cực các nhiễm virus, bệnh lao, giang mai, HIV/AIDS…
- Tránh sử dụng các thuốc chứa glucocorticoid kéo dài.
- Có lối sống tích cực và chế độ ăn uống hợp lý, thể dục thể thao thường xuyên.
Nguồn tapchisuckhoe.edu.vn