Khám phá bài thuốc quý trong đông y với rau dền

Bên cạnh là thực phẩm quen thuộc trong mùa hè, rau dền còn được sử dụng trong các bài thuốc đông y phòng trị bệnh nhờ tác dụng mát gan, thanh nhiệt.

Khám phá bài thuốc quý trong đông y với rau dền
Khám phá bài thuốc quý trong đông y với rau dền

Bác sĩ Y học Cổ truyền Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn cho biết rau dền hiện nay gồm có dền cơm và dền tía, được sử dụng làm các món ăn quen thuộc trong bữa cơm của mỗi gia đình. Tuy nhiên đây cũng là thực phẩm dùng để làm thuốc với tất cả bộ phận từ thân, lá đến rễ. Theo y học hiện đại, cành và lá rau dền cơm chứa glucid, caroten, protid, vitamin C, các vitamin nhóm B…

Trong cành và lá dền tía chứa protid, glucid, canxi, caroten, protid, chất khoáng, các vitamin nhóm B, vitamin C. Đặc biệt trong dền tía chứa nhiều các vitamin hơn, nhất là vitamin C. Thân và lá chứa các acid palmatic và sterol. Dền tía vị ngọt, mát, vào đại tràng. Tác dụng mát gan, thanh nhiệt, khai khiếu, ích khí nên được các thầy thuốc đông y sử dụng trong các trường hợp táo bón, kiết lỵ, đau mắt đỏ, rối loạn tiết niệu, sưng đau họng, côn trùng cắn đốt. Chỉ với 100 – 250g rau dền bằng cách nấu, xào, ép nước, bạn góp phần giúp cơ thể thanh nhiệt và phòng tránh được nhiều bệnh.

Rau dền cơm
Rau dền cơm

Bài thuốc chữa bách bệnh từ rau dền trong YHCT

– Điều trị tiểu tiện không thông: Hạt dền cơm (20g) sắc uống.

– Điều trị phát ban: Rau dền 10g, rễ hoặc lá lức 10g, rễ sắn dây 8g, ké hoa vàng 8g, dây chiều 8g, cỏ mần trầu 8g, dây giác tía 8g, rau má 8g, kinh giới 6g, cam thảo đất 6g, bạc hà 4g, gừng sống 2 lát. Tất cả đem sắc uống. Bài thuốc có tác dụng chữa sốt nóng thời kỳ đầu.

– Chữa sản hậu: Lá dền tía 50g, rửa sạch, thái lát, nấu bỏ bã lấy nước, thêm gạo nếp nấu thành cháo. Ăn trong ngày.

– Điều trị chảy máu do sẩy thai: Rễ dền tía và rễ bí ngô với liều lượng bằng nhau, đem sắc uống.

– Chữa đau mắt: Hạt dền cơm, hạt thảo quyết minh, liều lượng bằng nhau (10g). Tất cả đem sắc nước uống. Bài thuốc có tác dụng dhữa mắt đau có màng mộng.

– Chữa rắn cắn: Theo kinh nghiệm dân gian lấy lá giã nát, nước uống và bã đắp vào phần rắn cắn sẽ có công dụng chữa rắn cắn.

Món ăn bài thuốc điều trị bệnh từ rau dền

Bên cạnh bài thuốc sắc quen thuộc, bạn cũng có thể linh hoạt sử dụng rau dền trong các bữa ăn hàng ngày theo hướng dẫn của các bác sĩ tư vấn chữa bệnh như sau:

Món ăn bài thuốc điều trị bệnh từ rau dền
Món ăn bài thuốc điều trị bệnh từ rau dền

– Canh rau dền: Rau dền tía 200g. Đem rửa sạch, nấu thành canh. Dùng cho các bệnh nhân ung thư cổ tử cung, u tuyến giáp trạng lành tính, hội chứng lỵ.

– Cháo rau dền tía: Rau dền tía 200g. Rửa sạch, nấu lấy nước; chắt lấy phần nước rau nấu cháo với gạo lứt. Lưu ý ăn khi đói. Đây là món ăn rấ tốt cho phụ nữ trước và sau khi sinh con có hội chứng kiết lỵ; người cao tuổi viêm ruột, kết lỵ.

– Canh rau tập tàng: Dền cơm 100g, ngọn lá mồng tơi 50g hay rau đay, rau dệu 50g; nấu với bột canh, bột tôm hay nước cua. Món ăn có công dụng thanh nhiệt, mát gan, kích thích tiêu hóa.

– Canh rau dền thịt lợn: Rau dền tía 60g, thịt lợn nạc 60g, nấu dạng canh. Món ăn bài thuốc này rất thích hợp cho các người bệnh bướu giáp trạng lành tính.

Bên cạnh những kiến thức được lưu truyền trong dân gian, những nghiên cứu mới đây còn chỉ ra rằng, rau dền có khả năng thanh thải chất độc, tăng thải trừ chất phóng xạ, vì chúng có nhiều sterol, các acid béo không no. Tuy nhiên cần lưu ý với những đối tượng như phụ nữ có thai và người hư hàn tiêu chảy dùng hạn chế.

Nguồn: tapchisuckhoe.edu.vn