Ho khan là biểu hiện thường gặp khi thời tiết thay đổi hoặc sức đề kháng suy yếu. Thay vì lạm dụng thuốc Tây, nhiều người lựa chọn bài thuốc Đông y với thảo dược tự nhiên, vừa an toàn vừa hỗ trợ cải thiện sức khỏe toàn diện.
Theo bác sĩ, giảng viên Cao đẳng Y học cổ truyền Sài Gòn cho biết, triệu chứng ho khan không chỉ là phản ứng tức thời của cơ thể mà còn là biểu hiện cho sự mất cân bằng nội tại – cụ thể là sự suy yếu của phế (phổi) hoặc sự tích tụ của nhiệt, phong hay đờm. Chính vì thế, cách điều trị trong Đông y không chỉ nhằm mục đích cắt cơn ho mà còn chú trọng khôi phục sự hài hòa âm dương và cải thiện tổng thể thể trạng người bệnh.
Một điểm nổi bật trong phương pháp này là sử dụng dược liệu từ thiên nhiên – những loại thảo mộc gần gũi như gừng, mật ong, lá tía tô, cam thảo… không chỉ dễ tìm mà còn có tính dược lý cao. Gừng tươi, chẳng hạn, với vị cay và tính ấm, thường được kết hợp cùng mật ong để làm dịu vùng họng tổn thương và giảm viêm. Cách làm như sau: dùng vài lát gừng được đun sôi trong nước, thêm mật ong khi nước còn ấm, sẽ cho ra một ly trà vừa dễ uống vừa giúp dịu ho hiệu quả.
Trong khi đó, cam thảo – một loại rễ ngọt, đã từ lâu được coi là “vị thuốc điều hoà” trong các thang thuốc Đông y – cũng có khả năng làm dịu các cơn kích ứng cổ họng nhờ tính nhuận và mát của nó. Người xưa thường dùng cam thảo như một thành phần chính trong trà hoặc sắc kết hợp với một số dược liệu khác để tăng hiệu quả trị ho.
Một số vị thuốc khác cũng rất được ưa chuộng như bách hợp, bạch quả hay cát cánh – những loại dược liệu được cho là có tác dụng làm thông phế, giảm ho, cải thiện độ ẩm của niêm mạc phế quản. Khi được phối hợp đúng liều lượng, các vị thuốc này sẽ phát huy vai trò hỗ trợ chức năng hô hấp, ngăn ngừa những đợt ho tái phát trong thời gian dài.
Tuy nhiên, việc sử dụng thảo dược – dù là từ thiên nhiên – cũng cần có sự cẩn trọng. Đông y không khuyến khích việc dùng thuốc theo cảm tính hoặc kéo dài liệu trình mà không có hướng dẫn của người có chuyên môn. Chất lượng nguyên liệu là yếu tố then chốt: chỉ nên chọn mua thảo dược từ những nơi uy tín, đã qua kiểm định, để tránh gặp phải thảo dược trộn lẫn tạp chất hoặc chứa tồn dư hóa chất độc hại.
Đặc biệt, với những ai đang trong quá trình điều trị bằng thuốc Tây, nên thảo luận trước với bác sĩ hoặc lương y để tránh tình trạng tương tác thuốc – điều dễ dẫn đến các phản ứng phụ không mong muốn. Ngoài ra, nếu xuất hiện các biểu hiện như nổi mẩn, buồn nôn hoặc khó thở sau khi sử dụng bài thuốc, cần ngừng ngay và tìm đến cơ sở y tế để kiểm tra.
Một điều quan trọng không thể bỏ qua là chế độ sinh hoạt. Thảo dược chỉ phát huy tác dụng tối đa khi được kết hợp với lối sống điều độ: ăn uống đủ chất, giữ ấm cơ thể, ngủ nghỉ đúng giờ và hạn chế sử dụng chất kích thích. Cổ họng cũng cần được bảo vệ tránh tiếp xúc với khói bụi, không khí lạnh hay môi trường ô nhiễm.
Trong bối cảnh xu hướng sống xanh và chăm sóc sức khỏe tự nhiên ngày càng được quan tâm, Đông y không chỉ là di sản của quá khứ mà còn là lựa chọn đáng cân nhắc cho hiện tại. Đối với triệu chứng ho khan, một chén trà thảo mộc mỗi ngày có thể là khởi đầu nhẹ nhàng nhưng đầy hiệu quả để lấy lại sự dễ chịu cho cổ họng và sức khỏe cho lá phổi của bạn.