Theo y học cổ truyền, thiên trúc hoàng vị ngọt, tính hàn; vào tâm và can. Tác dụng an thần, thanh tâm, thanh nhiệt khứ đàm, định kinh,… điều trị nhiều chứng bệnh thường gặp.
- Một số bài thuốc thuốc nam trị cảm sốt, lở ngứa từ cây kinh giới
- Bài thuốc đông y giúp bình can tức phong, thông tý từ dược liệu thiên ma
- Tác dụng tiêu độc, phòng cảm cúm ít biết từ vị thuốc đông y rau húng
Thiên trúc hoàng là những cục hay bột màu xám trắng trong các gióng ống cây nứa (Bambusa ps.), thuộc họ lúa (Poaceae). Chúng được hình thành từ chất nước được tiết ra từ trong các gióng ống của cây nứa bị bệnh, kết đọng lại mà thành. Về thành phần hóa học, thiên trúc hoàng có silic, kali hydroxyd, Fe2O3, Al2O3, calci carbonat.
Công dụng của thiên trúc hoàng
Theo các Bác sĩ Y học Cổ truyền Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn chia sẻ, thiên trúc hoàng có tác dụng an thần, thanh tâm, thanh nhiệt khứ đàm, định kinh; được sử dụng trong các trường hợp như chữa hôn mê vật vã, sốt cao; điều trị bệnh nhiệt hôn mê, trúng phong cấm khẩu, ho nhiều đờm ở người lớn. Trẻ em sốt cao kinh giật, đái dầm. Liều dùng ngày 3 – 6g thuốc sắc, thuốc bột liều 1 – 3g.
Dưới đây là một số bài thuốc có thiên trúc hoàng mà bạn có thể tham khảo như sau:
Bài thuốc có tác dụng thanh tâm, trấn kinh: Chữa sốt nóng, mê man, nói mê, trẻ em trúng phong (cảm gió), co giật.
Bài 1: Thiên trúc hoàng 2g, ngưu hoàng 1g, chu sa 0,3g. Tất cả các vị tán bột trộn đều. Liều dùng mỗi lần 1g, uống 3 lần trong ngày. Trẻ em dùng nửa liều hay ít hơn tùy theo tuổi. Bài thuốc có tác dụng chữa các bệnh về não, kinh quyết.
Bài 2: Bột thiên trúc hoàng: thiên trúc hoàng, cương tằm, uất kim, thuyền thoái, chi tử, cam thảo, liều lượng như nhau. Tất cả các vị đem nghiền chung thành bột mịn. Mỗi lần uống 4g với nước đun sôi hoặc sắc uống. Bài thuốc có tác dụng chữa trẻ em khóc đêm, trúng phong.
Bài 3: Tiểu nhi hồi xuân đan: thiên trúc hoàng, trần bì, mộc hương, bạch đậu khấu, toàn yết, bán hạ, bối mẫu, trầm hương, chỉ xác, cương tằm, thiên ma, đàn hương mỗi loại 40g; đại hoàng 60g, đơm nam tinh 60g, cam thảo 28g, câu đằng 24g; ngưu hoàng, xạ hương, chu sa (tán bột để riêng) mỗi loại 12g. Các vị tán bột mịn, làm viên nặng 0,09g, lấy bột chu sa bao áo.
Đối với những đối tượng dưới 1 tuổi mỗi lần 1 hoàn, 1 – 2 tuổi dùng 2 hoàn, ngày uống 2 – 3 lần. Bài thuốc có tác dụng thanh nhiệt hóa đàm, khai khiếu định kinh. Trị trẻ em kinh cấp, kinh sợ co quắp, ho hen đàm suyễn, sốt cao phiền táo mê man, nôn, dạ đề nôn trớ, đau bụng đi tướt.
Bài thuốc có thiên trúc hoàng trừ đờm, cắt cơn hen suyễn: Bài thuốc đông y này dùng khi phổi nóng (phế nhiệt), hen suyễn, nhiều đờm. Dùng viên Thiên trúc hoàng: thiên trúc hoàng 6g, thanh đại 6g, chu sa 2g, hoàng liên 4g, cương tằm 4g, xạ hương 0,08g, tằm sa (phân tằm) 12g. Các vị nghiền đem nghiền chung thành bột mịn, chế với hồ tinh bột thành hoàn. Mỗi lần uống 2 – 4g với nước đun sôi. Chữa trẻ em tắc đờm, hen suyễn.
Không có gì phủ nhận những tác dụng có lợi đối với sức khỏe từ thiên trúc hoàng. Tuy nhiên cần lưu ý rằng, chỉ có những người bị chứng bệnh đàm hỏa(đờm nhiều, sốt cao), thực nhiệt mới sử dụng. Tham khảo ý kiến chuyên gia, thầy thuốc đông y để được tư vấn cụ thể.
Nguồn: tapchisuckhoe.edu.vn