Theo y học cổ truyền, nguyên nhân gây tiêu chảy mạn do công năng tỳ vị suy giảm, ăn uống không khoa học. Tạp chí sức khỏe giới thiệu một số bài thuốc hiệu quả cho người tiêu chảy mạn.
- Mộc nhĩ: Vị thuốc đông y mang tác dụng bổ dưỡng
- Hà thủ ô: Cây thuốc quanh ta bổ can, thận
- Cà chua: Hội tụ những công dụng bất ngờ đối với sức khỏe
Theo Y học cổ truyền, tiêu chảy mạn tính thuộc chứng tiết tả. Người bệnh có triệu chứng hay rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy, đại tiện lúc lỏng, lúc táo, chán ăn, bụng đầy chậm tiêu, do vị hư.
Món ăn bài thuốc hiệu quả cho người tiêu chảy mạn
Dưới đây là một số món ăn bài thuốc hóa thấp điều hòa tràng vị, ôn bổ tỳ vị rất tốt cho người tiêu chảy mạn.
Cháo thịt dê: thịt dê, dạ dày dê, gạo tẻ, đậu xanh, hành, gừng, tiêu gia vị vừa đủ nấu cháo ăn. Thịt dê, dạ dày dê tác dụng ấm trung tiêu, ích vị, bổ hư, kiện kỳ, chữa các chứng tỳ vị hư hàn. Gạo tẻ ích khí bổ tỳ, hòa vị, chỉ tả, lỵ. Đậu xanh bổ tỳ, thanh nhiệt giải độc, trừ phiền nhiệt, lợi ngũ tạng. Gừng, hành kiện tỳ khai vị. Món ngon bổ, rất tốt cho người hay bị buồn nôn, đau bụng, tiêu chảy.
Thịt gà hầm lá ngải: thịt gà lông vàng, đậu xanh, lá ngải cứu, hành, gia vị vừa đủ nấu cháo ăn tuần vài lần. Thịt gà vị ngọt, tính ấm, tác dụng bổ khí dưỡng huyết, điều hòa tỳ vị, chữa rối loạn tiêu hóa… Đậu xanh bổ tỳ vị, giải phiền nhiệt, hạ khí, lợi ngũ tạng. Ngải cứu ôn trung tán hàn, ích tỳ vị hóa thấp… Món ăn bổ dưỡng phòng trị chứng tỳ hư, tiêu chảy rất hiệu quả.
Lẩu chim bồ câu: thịt chim bồ câu, nấm mỡ, nấm hương, cải cúc, hành mùi tiêu gia vị hầm ăn. Chim bồ câu ích ngũ tạng, trợ tỳ dương, bổ khí huyết. Nấm hương bổ tỳ, ích khí, dưỡng huyết lợi ngũ tạng. Rau cải cúc kiện tỳ vị, tiêu đàm, giáng hỏa. Nấm rơm tiêu thực, trừ thấp nhiệt giảm cholesterol. Món ngon bổ, rất tốt cho người tiêu chảy ăn kém.
Canh dạ dày lợn hạt sen: dạ dày lợn, hạt sen, hành, gừng, tiêu gia vị hầm ăn. Dạ dày lợn bổ tỳ vị, chữa đau dạ dày do lạnh. Hạt sen bổ tỳ, ích thận, dưỡng tâm, chữa tiêu chảy kéo dài, rối loạn tiêu hóa, kiết lỵ. Gừng, hành kiện tỳ khai vị kích thích tiêu hóa. Món ngon bổ, phòng trị tiêu chảy.
Chè đậu đỏ hạt sen: đậu đỏ, táo đỏ, hạt sen, củ sen, gạo đỏ, đường cát gia vị vừa đủ nấu chè ăn. Hạt sen, củ sen, dưỡng tâm, bổ tỳ, ích thận, chữa tỳ vị hư, tiêu chảy kiết lỵ kéo dài. Đậu đỏ thanh nhiệt, giải độc, bổ tỳ vị, tiêu phù, lợi tiểu. Táo đỏ bổ tỳ vị nhuận phế, ăn ngủ kém, chữa rối loạn tiêu hóa. Gạo đỏ bổ tỳ, chỉ tả, hòa vị, lỵ. Đường phèn bổ trung ích khí, hòa vị nhuận phế. Tác dụng bổ ích tỳ vị, phòng trị tiêu chảy.
Ếch om chuối: thịt ếch, chuối sứ, đậu phụ, nghệ, tía tô, lá lốt gia vị vừa đủ hầm ăn. Thịt ếch bổ tỳ ích vị, giải độc, thanh nhiệt, lợi tiểu. Chuối chữa rối loạn tiêu hóa, bổ tỳ vị. Đậu phụ tư âm, thanh nhiệt, bổ huyết, hóa đàm. Lá lốt, tía tô, nghệ, vị cay ấm, tác dụng khử hàn, kiện tỳ, trừ thấp, khai vị giúp ăn ngon. Món ngon bổ dưỡng chữa chứng tỳ vị hư tiêu chảy.
Cá diếc kho sung: cá diếc, nấm hương, trái sung gần chín, mắm muối kho ăn. Cá diếc kiện tỳ, khai vị, lợi khí, chữa ăn kém, tả lỵ, mệt mỏi. Nấm hương ích khí, bổ tỳ, dưỡng huyết lợi ngũ tạng. Quả sung ích tỳ vị, chữa chứng lạnh bụng tiêu chảy. Món ngon, rất tốt cho người tỳ vị hư rối loạn tiêu hóa.
Sinh tố trái cây: táo, ổi chín, sapôchê liều bằng nhau xay ép nước uống hoặc làm salat ăn. Táo bổ tỳ vị, nhuận phế, chữa rối loạn tiêu hóa, ăn ngủ kém. Ổi chín thu liễm kiện vị cố tràng, trị tiêu chảy, tiêu khát. Quả sapôchê giàu vitamin, có tannin kháng vi khuẩn, virut. Món ngon bổ, rất thích hợp người tỳ vị hư hàn hay tiêu chảy.
Bên cạnh đó, người bệnh nên ăn nhiều giá đậu, khoai tây, rau mùi, rau răm, mơ lông, thì là; rau thơm, gia vị như: nghệ, gừng, hành, kiệu, tỏi, tiêu,…; trái cây như: táo, nhãn na, quýt, lựu, sầu riêng, …; chất đạm như: dạ dày heo, dê, bò, chim cút gà; cá trắm, mực, cá lóc; đậu ván, đậu ve, đậu đũa,… đều là thực phẩm phòng trị rối loạn tiêu hóa, bổ tỳ vị dễ hấp thu, tỳ vị hư.
Kiêng các món: cà, cam, nước dừa, nước lạnh và các loại rau củ quả có vị quá chua hoặc quá đắng.
Nguồn: tapchisuckhoe.edu.vn