Bách thảo sương là vị thuốc quen thuộc trong đông y, được sử dụng để hỗ trợ điều trị điều trị nhiều bệnh lý như kiết lỵ, thổ huyết, chảy máu cam, động thai
- Cách dùng và liều dùng của vỏ hạt mã đề (Ấn độ)
- Điều kỳ diệu nhiều người đã khỏi bệnh trĩ nhờ áp dụng
- Thầy thuốc Đông Y và bài thuốc Khai thông tâm mạch
Mô tả vị thuốc, phân bố
Bách thảo sương (Pulvis fumicarbonisatus) hay Nhọ nồi, người ta còn gọi nó với những tên khác như: Lọ nghẹ, Muội nồi, Táo đột mặc, Táo ngạch mặc,Táo môi, Phủ để môi…Bác sĩ giảng viên Trường Cao Đẳng Dược Sài Gòn cho biết là muội đen cạo ra từ đáy nồi. Muội này do rơm rạ, các thứ cây cỏ đốt cháy lâu ngày thành khối tạo thành. Trong các loại nồi thì chọn muội nồi đất nấu cơm là tốt hơn cả. Thứ muội màu đen nhánh không lẫn tạp chất là tốt nhất. Khi lấy thì nên cẩn thận phân biệt với Bồ hóng (Ô long vĩ), có màu đen nâu, không mịn, không lóng lánh.
Nơi phân bố
Vì lấy từ muội nồi nên có lẽ chỉ những nơi còn sử dụng nồi đất nấu cơm mới dễ dàng tìm thấy vị thuốc này.
Bào chế, bảo quản vị thuốc Bách thảo sương
Cạo lấy phần muội đen nơi đáy nồi, khi lấy cố gắng lấy cho sạch sẽ. Sau đó đem sàng bỏ tạp chất rồi thủy phi (thủy phi là hình thức lấy thuốc nghiền thành, rồi cho bột thuốc vào trong bát sứ, đổ nước vào nghiền rất nhỏ, lại đổ nhiều nước vào nữa, quấy đều lên, gạn hết nước và thứ nổi trên, để cho khô).
Khi dùng vào thuốc thang thì chú ý cho vào túi vải sắc để bột thuốc không bị lẫn vào trong các bã thuốc khác, làm giảm lượng thuốc sử dụng. Còn nếu dùng làm hoàn tán thì phối hợp với các thuốc khác mà tán bột.
Bảo quản
Đây là loại thuốc dễ bảo quản, chú ý để nơi khô ráo, kín đáo để tránh ẩm mốc, hư hỏng.
Thành phần hóa học Bách thảo sương
Khi người ta phân tích thành phần vị thuốc này, thì chất chủ yếu thu được là Carbon.
Công dụng của vị thuốc Bách thảo sương
Bách thảo sương là vị thuốc cay, tính ôn. Vị thuốc này giúp cầm máu, sinh ra da thịt, nên nó chữa những chứng:
Ho ra máu
Chảy máu cam Nôn ra máu Chảy máu chân răng
Phụ nữ bị rong kinh Băng huyết Cầm máu những vết thương bị đâm chém
Bên cạnh đó, vị thuốc này còn chữa những chứng như:
Trẻ con lở đầu Hói đầu Rụng tóc Chữa những bệnh do trùng độc
Phụ nữ sanh con đẻ khó bị ra máu Chữa thai chết lưu trong bụng mẹ
Những bệnh kiết lỵ, tả lỵ
Nói tóm lại, nó chữa rất hay những chứng về huyết, như Lý Thời Trân đã từng nhận xét về vị thuốc này:“Bách thảo sương cầm được cả mọi chứng thất huyết, dưới cũng như trên, nhất là người đàn bà bị chứng băng huyết, chứng đới hạ, không cứ rằng thai tiền hay sản hậu mọi chứng huyết đều trị được cả”.
Lưu ý khi dùng Bách thảo sương
Những người xét ra nếu không có chứng gì là ứ đọng ngưng trệ thì không nên dùng vị thuốc này.
Những bài thuốc chữa bệnh từ Bách thảo sương
Bài thuốc chữa chứng chảy máu cam không khỏi
Dùng lượng bột cực nhỏ của vị Bách thảo sương thổi vào mũi sẽ có hiệu quả
Phương thuốc chữa chứng kẽ răng ra máu
Dùng một ít Bách thảo sương làm ra bột, xát trực tiếp vào chân răng. Kết hợp cùng với vệ sinh răng miệng sạch sẽ. (theo “Tập giản phương”)
Một phương chữa chứng đàn bà bị băng huyết
Bách thảo sương 8gr hòa với nước mật con chó, quấy đều chia làm 2 lần mà uống, dùng rượu sắc Đương quy làm thang để uống. (theo “Kinh nghiệm phương”)
Phương thuốc chữa chứng “bạch đới” ở phụ nữ
Bách thảo sương 40gr, Hương kim mặc 40gr, Mực tàu tốt 20gr. Tất cả đem nghiền ra thành bột.
Dùng 1 cái gan lợn mổ đôi nhét bột thuốc vào bên trong, lấy giấy ướt bọc bên ngoài đem nướng chín, khi ăn uống kèm chút rượu nóng để đưa thuốc xuống. (theo “Vĩnh loại kiềm phương”)
Phương thuốc chữa chứng tả lỵ dữ dội
Dùng làm bột hòa với nước cơm mà uống 2 đồng cân. (theo “Tục thiên kim phương”)
Bài thuốc chữa chứng lở đầu
Dùng nước sôi pha chút giấm vào nước mà rửa cho sạch, cho vào chút Khinh phấn hòa với dầu mè bôi sẽ khỏi. (theo “Chứng loại bản thảo phương”)
Bách thảo sương là vị thuốc trong dân gian có nhiều tác dụng với Sức khỏe , thể hiện sự phong phú của kho tàng thuốc dân tộc cũng như tính linh động của cha ông ta trong dùng thuốc. Kho tàng ấy vẫn được lưu truyền đến sau này, là vốn quý cho tất cả chúng ta. Tuy nhiên, nếu muốn dùng bất cứ một vị thuốc nào để chữa trị, nên có sự tham khảo ý kiến từ những người có chuyên môn.