Hoàng kỳ được xem là thảo dược quý trong dân gian ta, có công dụng điều trị hiệu quả các bệnh lý về da, dạ dày, xuất huyết trĩ, suy nhược cơ thể,… Vậy khi sử dụng cần lưu ý điều gì?
- Thầy thuốc đông y chia sẻ những công dụng hay từ hoa Đậu biếc
- Điều trị bệnh đau nhức xương khớp từ vị thuốc đông y lá lốt
Đây là vị thuốc được xuất hiện nhiều trong các bài thuốc đông y
Dấu hiệu nhận biết vị thuốc Hoàng kỳ
Bác sĩ Y học cổ truyền Sài Gòn cho biết, Hoàng Kỳ có tên khoa học là Astragalus membranaceus hay còn được dân gian ta gọi là Miên hoàng kỳ, Khẩu kỳ, Bắc kỳ và Tiễn kỳ. Đây là thảo dược thuộc họ nhà đậu, cánh bướm. Hiện nay, có hai loại hoàng kỳ phổ biến là hoàng kỳ Astragalus membranaceus và hoàng kỳ Mông cổ (Astragalus mongolicus Bunge). Tuy nhiên về hình dáng, kích thước và công dụng của hai loại này gần như là giống nhau.
Astragalus membranaceus được xem là vị thuốc quý dạng thân thảo, sống lâu năm. Qua quan sát cho thấy:
- Cây thường mọc thẳng đứng với chiều cao từ 50 – 80 cm, phân thành nhiều cành nhỏ.
- Lá cây thường có hình trứng dài, lông màu trắng và thường mọc so le khoảng 15 – 20 lá chét.
- Hoa nở theo chu kỳ, có màu vàng nhạt thường nở rộ vào tháng 6 – 7 và thường cho quả vào tháng 8 – 9 hàng năm.
- Quả hoàng kỳ dài khoảng 2,5cm, rộng 9mm hình đậu dẹt có lông ngắn. Khi tách vỏ bên trong sẽ chứa hạt hình thận, màu đen.
- Rễ cây thường có đường kính khoảng 1,5 – 2cm, hình trụ, dễ dài, thẳng và thường hướng sâu xuống lòng đất. Rễ cây có màu nâu đỏ hoặc vàng nâu rất dai và khó bẻ.
Hiện nay, thảo dược này thường được trồng ở những vùng đất cát pha, chủ yếu là các tỉnh của Trung Quốc như: Tứ Xuyên, Hoa Bắc, Bửu Kê, Diên An,… Tại Việt Nam, cây cũng được nhân giống và trồng ở SapA, Đà Lạt nhưng số lượng không nhiều, khả năng sinh trưởng kém.
Thành phần chính của thảo dược Hoàng kỳ
Hoàng kỳ là loài thực vật quý, có vị ngọt, tính ấm rất tốt cho sức khỏe, có tác dụng tiêu viêm, sinh cơ, ích vệ và lợi thủy,… được nhiều các chuyên gia, bác sĩ khuyên dùng.
Qua một số nghiên cứu khoa học đưa ra, thành phần chính của cây thuốc bao gồm
- Astragalus membranaceus chứa rất nhiều khoáng chất, các loại axit amin, protid khoảng 6,16 -9,9%.
- Đây là dược liệu chứa nhiều Cholin, Betain, Sacarosa, cholin, betatain, axit folic, vitamin P, amylase.
- Là một trong những thảo dược chứa nhiều tinh bột, chất nhầy, gôm, hơi có phản ứng Alcaloid rất tốt cho sức khỏe con người.
- Trong hoàng kỳ chứa nhiều Dihyrox, Methoxyisoflavone, Glucoronic Acid, b-Sitosterol (Chinese Herbal Medicine).
- Ngoài ra, theo một số nghiên cứu gần đây phát hiện ra hoàng kỳ còn chứa Dimethoxyisoflavane, Choline, Betaine, Kumatakenin, Sucrose,Soyasaponin I, Calycosin, Linoleic acid, Linolenic acid, Coriolic acid, beta-Sitosterol, Protid, Vitamin P, Acid folic, Kumatakenin,…
Với mỗi thành phần hóa học trong thảo dược sẽ mang lại những tác dụng riêng biệt cho sức khỏe.
Tác dụng của vị thuốc hoàng kỳ với sức khỏe
Giảng viên Trung cấp Y học cổ truyền – Trường Cao đẳng y Dược Nam Định chia sẻ, có thể nói, hoàng kỳ là thảo dược chứa chất dinh dưỡng cần thiết không chỉ bồi dưỡng sức khỏe con người mà còn có tác dụng hỗ trợ điều trị một số bệnh lý hiệu quả. Điển hình như:
- Tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể.
- Chống viêm, kháng khuẩn.
- Điều trị các bệnh cảm cúm, nhiễm trùng.
- Phòng ngừa bệnh ung thư và tiểu đường.
- Hạ áp.
- Kéo dài tuổi thọ.
- Tác dụng đối với tử cung.
Bên cạnh đó vị thuốc còn được sử dụng điều trị đau cơ, thiếu máu, HIV/AIDS, bệnh phong hủi, ung nhọt lở loét lâu ngày, tiêu chảy, đau bụng, phong tà khí, hư suyễn, hàn nhiệt, tiểu đường,…
Những lưu ý khi sử dụng hoàng kỳ
Trang Tạp chí sức khỏe cho biết: Trong quá trình sử dụng vị thuốc nam Hoàng kỳ người bệnh nên lưu ý những điều sau để lộ trình điều trị bệnh đạt hiệu quả cao, an toàn. Cụ thể như:
- Không tự ý mua và sử dụng dược liệu khi cho có sự cho phép của các bác sĩ.
- Tuyệt đối không sử dụng thảo dược cho trường hợp, hư chứng và âm hư hỏa vượng, tránh những biến chứng nguy hiểm.
- Trường hợp phụ nữ đang mang thai và cho con bú không được sử dụng hoàng kỳ tùy tiện, cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
- Với trường hợp người bệnh bị nhiễm trùng hoặc sốt rét người bệnh cũng không nên sử dụng hoàng kỳ.
- Trong quá trình sử dụng thảo dược không nên sử dụng thâm các loại thuốc như cyclosporine, cortisone, tránh gây kích ứng cũng như giảm thiểu công dụng thuốc.
- Để đảm bảo an toàn người bệnh chỉ nên sử dụng tối đa 10 – 15g hoàng kỳ/ngày.
- Trong quá trình sử dụng vị thuốc hoàng kỳ nếu phát hiện những triệu chứng bất thường trên cơ thể như mẫn cảm, dị ứng,… cần ngưng sử dụng thuốc và đến thăm khám tại các cơ sở y tế để được điều trị kịp thời.
Để hỗ trợ quá trình điều trị, tăng tác dụng của Astragalus membranaceus trong các bài thuốc, người bệnh cần xây dựng chế độ sinh hoạt lành mạnh, thường xuyên luyện tập thể dục thể thao. Đặc biệt là bổ sung các vitamin, chất xơ cần thiết cho cơ thể mỗi ngày.